Dat The The weer helemaal terug is, is ondertussen wel duidelijk. Met het album Ensoulment als nieuwe mijlpaal in het oeuvre, toerden Matt Johnson en de zijnen het album voor uitverkochte zalen. Deze zomer is The The opnieuw op tour, nu met een mix van werk uit de nieuwe plaat én een gulle greep uit de The The-anthems en gems. Na de gesmaakte doortocht in het Rivierenhof in Deurne streek de band vrijdagavond 20 juni 2025 neer in Utrecht. Een volgepakte Ronda van Tivoli Vredenburg, werd liefdevol zonder verpinken in een donker bezwerend en zalvend melodieus bad geduwd. Het was niet minder dan voortreffelijk, indrukwekkend en beklijvend. Machtig mooi.
Even voordat het concert zou starten, klonk de warme stem van Matt Johnson al door de zaal die ons opriep niet te filmen of fotograferen maar ons op de muziek te concentreren. Het hele concert lang zou het aantal mobieltjes effectief beperkt blijven. Het kan dus toch nog anno 2025. Gelukkig.
“The band is about to come on stage”, klonk het ook. En jawel; al snel wandelden oudgedienden DC Collard (keyboards en mondharp), bassist James Eller (beiden aan boord sinds 1989), gitarist Barrie Cadogan en drummer Earl Harvin het podium op. Een weinig later verscheen, onder luid applaus, ook Matt Johnson ten tonele waarop een moody en gloomy Cognitive Dissident werd ingezet. Deze sfeervolle opener van het nieuwe album, bleek ook de ideale setopener. Meteen was duidelijk hoe mooi en krachtig dat warme stemgeluid van Johnson nog steeds is.
Tijd voor die eerste vreugdekreetjes wanneer de band ons trakteerde op een ronduit geweldig Sweet Bird Of Truth. Een fraai ge-actualiseerde versie, Johnson in parlando, dan weer machtig croonend. Vintage én 2025-okselfris! Misschien mede door zijn hernieuwde, of blijvende urgentie zat één van onze absolute favorieten allicht al zo vroeg in de set: een ronduit indrukwekkend, krachtig en aangrijpend Armageddon Days (Are Here Again), pijnlijk relevant en actueler dan ooit, was fenomenaal en misschien wel hét hoogtepunt van de avond. Apocalyptisch en bozer dan ooit, wat een versie!
Na een korte begroeting en lofzang op Utrecht en de fascinatie voor de vele fietsen in Utrecht uitsprekende, diepte Johnson opnieuw een song op die aan urgentie niets heeft ingeboet, integendeel zelfs. In 1986 een aanval op de Britse overheid en Margareth Thatcher en een aanklacht tegen de verrechtsing en Amerikanisering van Engeland, of ook de Britse starheid, blijft ook nu Heartland nog enigszins actueel. The The zette een bijzonder gloomy maar ook funky versie neer van deze gem. De frase “this is the 51st State of the USA” werd overtuigend meegezongen. Maar laat het niet aan Trumps oren komen.
Een bijzonder donker, voorzichtig swingend lichtjes sublieme Kiss the Ring of Potus, met een machtig croonende Johnson, bleef een beetje in de sfeer van voorgaande, één van de machtige sfeervolle nummers van Ensolument. We bleven nog even bij de nieuwe plaat met het beklijvend rokerige bluesy, lichtjes beklemmende Some Days I Drink My Coffee by the Grave of William Blake. Machtig!
Voor de tweede keer in de set, en jammer genoeg voor het laatst, werd ons favoriete album Mind Bomb uit 1989 bezocht, nu met een bijzonder poppy en swingend versie van The Beat(en) Generation. Met aha-erlebnissen of vreugdekreetjes in de zaal. Erg goede versie, en een stuk krachtiger dan op het album, met een glansrol voor DC Collard op mondharp. De classic Love Is Stronger Than Death klonk een stuk vuriger én vuiger dan de albumversie uit Dusk, dramatischer en donkerder ook. Dat orgeltje van Collard, het machtige croonen van Johnson. Jongens!
Bloedmooi was ook het ingetogen Where Do We Go When We Die? Sober snaarwerk, met gulle gitaargloed in de staart van de song. En ook hier croonde Matt machtig mooi. En zo waren we weer bij de nieuwe plaat aanbeland. Een vurig, moody en swingend Risin’ Above The Need, met volle gitaargloed en dat intense sfeertje toch ook een absolute topper. Het was dan wel het laatste bezoekje aan Ensoulment, maar er lag nog meer lekkers op ons te wachten.
Lichtjes apart was het experimentele vuig en smerig rockende Icing Up, gebouwd rond één geweldige riff en met veel extra heerlijk gitaargeweld en fraaie keys, een ‘oudje’ uit het debuut Burning Blue Soul uit 1981 aanvankelijk onder de naam Matt Johnson uitgebracht. Lekker! Fijn om ook deze oude kraker in de set te zien verschijnen.
“Deze song wilden we zeker in de set, maar we toen we de tour voorbereidden, wilden we er toch wat anders mee doen. We namen het opnieuw op en het is onze jongste single”, aldus Johnson, en zo werd Slow Emotion Replay uit Dusk herdoopt naar Slow Emotion Replayed. Voor ons hoefde die nieuwe versie niet zo nodig maar live werkte het erg goed, en natuurlijk werd het, ook al was het dan in een ietwat trager tempo, duchtig en gretig meegezongen. Zo ook bij This Is the Day natuurlijk, of wat had je gedacht. Zalig om een hele Ronda te horen meezingen met Johnson en de zijnen. Een meer dan aangename verrassing was een broeierige en stevige versie van The Sinking Feeling, een wat vergeten juweeltje van Soul Mining. Rauwer dan op het album, maar ook die albumversie is top. Onterecht vergeten dus.
We hebben het woord broeierig al gebezigd. En terecht. Maar wat was die majestueuze uitvoering van Dogs Of Lust, dan? Een groot feest aan intensiteit en beklemmende broeierigheid toch? Wow, wat was dit zeg?! Wat een knaller, de band compleet in vuur en vlam en in overdrive, wat een machtig en vurig schouwspel. Of er hier en daar gedanst werd? Oh, ja!
Ontiegelijk onverbiddelijk luide drums luidden I’ve been Waitin’ For Tomorrow (All My Life) (Soul Mining) in, met vet aangeblazen keys en een baspartij die je tot diep in je maag voelde. En zo bliezen Earl Harvin, DC Collard en James Eller ons helemaal naar 1983, met ook gretig gitaarwerk van Barrie Cadogan. Johnson zingend en scanderend terwijl de song zich verder liet escaleren om ei zo na te ontploffen. Heel dicht blijvend bij het origineel van Soul Mining, en toch met beide voeten in 2025 staan, The The kan dat. Zo waren we stilaan in de finale beland; dat besef begon wel te groeien, maar daar wilden we nog niet aan denken. En toen werd een lichtjes herwerkt Infected ingezet. Wat een versie zeg, en jawel voor een uitzinnig publiek. Dit bleek dus effectief de afsluiter te zijn van de set, tot groot ongenoegen van menigeen.
Na een drietal minuutjes wachten, keerde The The terug onder luid applaus. Matt Johnson toonde zich heel dankbaar en stelde de bandleden voor en beloofde nog drie songs te doen. “Het is vrijdagavond jullie gaan jullie misschien nog bezatten, wij ook. En raad eens wie met de bus rijdt? DC!”. Hilariteit alom.
Met een prachtig Lonely Planet werd de bisronde ingezet, waarbij het publiek gretig de lijnen “If you can’t change the world, change yourself” meezong. En dat zou met de volgende traktatie niet anders zijn, maar Johnson hield de spanning er nog wat in. “Het volgende nummer schreef ik toen ik twintig was. Een onhandig liefdesliedje. En waar denk je zoal aan als twintigjarige. Eten? Liefde, dood, politiek? Seks?! Jullie in Utrecht aan seks en fietsen!”. Het publiek kon er smakelijk om lachen. En toen zette de band Uncertain Smile in. Wat een sfeervolle en feestelijke versie, met het publiek als ‘extra percussie’, het handgeklap mooi georkestreerd door Johnson en met prachtig toetsenwerk van DC Collard, die meesterlijke solo incluis.
En zo waren we opnieuw bij Soul Mining, om daar te blijven tot en met de laatste noot van de avond. Als ultieme afsluiter stuwde de band een onweerstaanbaar witheet funky en dansbaar Giant door de zaal, heel elektronisch, met veel vette beats, überfunky baspartijen, een geweldig croonende Matt Johnson, gaandeweg ook de zaal opnieuw dirigerend en leidende in collectieve samenzang. Giant werd al snel een grote vette funkgroove en jam met De Ronda als een dansende en zingende kolkende massa. Een feest was het!
Wat een concert. Wat een band. Een machtig croonende, zalvend zingende en rockende Matt Johnson omringd door fenomenale muzikanten. Zo blij dat die hiaat van iets meer dan twintig jaar voorbij is en The The er weer staat en meer dan ooit. Welkom terug!
Archieffoto: Hannelore Dieleman
