Indra De Bruyn is met haar muzikale alter ego Billie Congé al een tijdje trouwe gast bij Luminous Dash. Onlangs verkozen we de Antwerpse tot VI.BE-tip van de week. Niet meer dan logisch met haar intrigerende americana. Tijd voor een uitgebreid praatje!
Grappig je groepsnaam, Billie Congé, terwijl de muziek dat absoluut niet is. Waarom koos je voor die naam?
Indra: Vroeger, lang voordat Billie Congé bestond, trad ik heel af en toe solo op. Ik had toen nog geen artiestennaam en wou me niet laten aankondigen onder mijn eigen naam, dus liet ik me steevast aankondigen als een resem persiflages die ik had verzonnen op bestaande artiesten: Leopard Cohen, Iggy Prop, She Keeps Beans, Billie On A Holiday of Billie Vacation. Toen we met dit project naar een groepsnaam zochten, vertelde ik dat verhaal aan de band, waarna de drummer Reindert grappend de naam Billie Congé toevoegde aan dat lijstje. Dat is dan de werktitel voor ons naamloze project geworden. Gaandeweg ben ik toch gehecht geraakt aan die naam. Ergens vind ik het ook wel grappig dat het mensen wat om de tuin leidt en vaak uiteenlopende reacties uitlokt. You love it or you hate it. Maar uiteindelijk is het toch de muziek die spreekt. En ja, wie houdt er nu niet van Billie Holiday?
Je bent van oorsprong actrice, maar blijkbaar is de liefde voor muziek groter?
Goh, ik weet niet of mijn liefde voor muziek per se groter is. Ik ben nog steeds actief als actrice, dat is momenteel mijn hoofdberoep, maar muziek heeft een hele tijd voornamelijk in de achtergrond van mijn leven bestaan. Het was pas tijdens de eerste coronagolf, toen ik – zoals zovelen – thuis zat en er ook weinig uitzicht was op werk, dat ik plots weer veel op mijn gitaar zat te tokkelen en plots een handvol nieuwe nummers had geschreven. Ik had, zoals eerder gezegd, vroeger hier en daar al eens solo opgetreden, maar ik vond die optredens eigenlijk vooral zenuwslopend, dus had ik die droom al een tijdje begraven.
Maar tijdens de lockdown begon het toch weer te knagen, en ik dacht dat als ik ondersteund zou worden door een band, het allemaal minder zenuwslopend zou zijn. Ik heb toen Anton (de bassist) en Reindert gebeld met de vraag of ze na de lockdown eens samen mijn nieuwe nummers wilden doorspelen en zo geschiedde. Later zijn ook Len (de pianist) en Bram (gitarist) erbij gekomen. Ik had eerlijk gezegd initieel geen grote ambities met Billie Congé. Ik vond het in het begin ook prima om gewoon voor vrienden en familie op te treden, maar na een paar optredens merkte ik hoeveel voldoening het mij gaf en werd het me duidelijk dat Billie Congé een passieproject was. Toen heb ik de keuze gemaakt om er vol voor te gaan.
Ik vind het fijn dat acteren en muziek naast elkaar kunnen bestaan in mijn leven, en tegelijk ook een soort gekke invloed op elkaar uitoefenen. Ik geloof echt dat Billie Congé me een betere actrice maakt, en mijn achtergrond als actrice me beter in Billie Congé maakt.

Ik neem aan dat Billie Congé je eigen muzikale kindje is?
Zeker. In mijn rol als actrice vind ik het heel fijn om bij een theatervoorstelling, serie of film een onderdeel te zijn van een groter geheel, om binnen een kader met bepaalde restricties – want je werkt vaak met een bestaande tekst, een regisseur of een bepaalde vormgeving – mijn vrijheid te zoeken en te onderzoeken hoe ik op mijn manier het verhaal zo juist mogelijk kan overbrengen.
Bij Billie Congé daarentegen ben ik van A tot Z verantwoordelijk voor elk component van het verhaal dat ik wil overbrengen. Dat maakt dat de thematiek vaak veel persoonlijker wordt en ik mezelf ook automatisch in een kwetsbaardere positie stel. Als iets minder goed of gemakkelijk gaat met Billie raakt me dat, en als het goed gaat, loop ik over van trots.
Billie Congé is soms solo en dan weer met vijf. Ook dat vraagt een woordje uitleg.
Ik snap de verwarring. Ik verwoord het vaak zo dat Billie Congé een vijfkoppige band is met mij als spilfiguur. Wat betekent dat de kern van Billie Congé vanuit mij vertrekt. Ik schrijf de nummers en werk ze verder muzikaal uit samen met de band. We maken de artistieke en zakelijke keuzes in samenspraak, maar de eindbeslissing ligt bij mij.
In de kiem zijn we gestart als band, en zo repeteren we ook het vaakst, maar ik merk dat het als vijfkoppige band soms moeilijker is om speelkansen te vinden. Sommige plekken hebben gewoonweg niet genoeg ruimte om ons te zetten, of in sommige settings is zo’n grote changeover bijvoorbeeld ook niet ideaal dus ik zocht naar een manier om Billie Congé flexibeler te kunnen inzetten. Zo ben ik dan solo beginnen optreden zodat ik bij wat open mic’s kon spelen. Van daaruit zijn we ook in duo en trio beginnen spelen om op meer intieme settings of als voorprogramma te kunnen spelen.
Die verschillende formaties dwingen ook af dat we voor bijna alle nummers verschillende versies moeten maken, wat ik heel inspirerend vind. Ik hou er wel van dat we dan de ene avond een stevige bijna rockversie van een nummer spelen en ’s anderdaags een heel intieme, stripped-down versie.
Stomme vraag, maar moeilijk antwoord. Wat betekent muziek voor je?
Wauw, dat is inderdaad een moeilijke vraag. Ik denk dat muziek het leven kan overstijgen. Als kind zong ik in het kinderkoor van Opera Vlaanderen. We speelden elk jaar een paar producties mee. Ik herinner me dat we tijdens een operaproductie van Puccini een scène moesten meezingen vanuit de coulisses; een vrij episch stuk uit die opera met strijkers en klokken en een orgel, allemaal live gespeeld vanuit de orkestbak. Dat stuk kwam altijd zo krachtig binnen. Als 10-jarig meisje stond ik daar dan diep ontroerd en op hetzelfde moment voelde dat bijna transcendentaal. Waanzinnig. Ik vind het echt onwaarschijnlijk als muziek dat kan doen; dat het je kan verbinden en bevrijden tegelijkertijd.
In je teksten schuw je de grote issues niet. Kan muziek de wereld veranderen, denk je?
Ik denk dat ik voor mezelf op z’n minst moet geloven dat dat mogelijk is. Ik ben in mijn dagelijkse leven niet per se heel activistisch. Voor mij persoonlijk voelt het vreemd om op sociale media tussen al die happy flappy content en zelfpromotie politieke statements te posten. En meelopen in protestmarsen vind ik vaak te prikkelend, maar ik vind het wel belangrijk om in een wereld die in brand staat (want zo voelt het dezer dagen) je stem te laten horen, en voor mij voelt dat het meest comfortabel in mijn muziek. Ik zou graag nog eens een vrolijk nummer of een klef liefdeslied schrijven, maar binnen de huidige politiek voelt dat futiel.
Ik heb veel respect voor songwriters zoals Bob Dylan, Buffy Sainte-Marie, Joan Baez en consorten. Ik denk dat zij -zonder dat het per se hun doel was – in een zin de wereld wel hebben veranderd door via hun muziek de pijnpunten in de samenleving te benoemen en de luisteraar aan te zetten tot reflectie. Of als ik kijk naar de invloed van popiconen zoals bijvoorbeeld Beyoncé of Taylor Swift, dan denk ik dat zij met hun muziek wel in staat zijn om mensen bepaalde dingen in vraag te laten stellen.
Muzikaal komen we sowieso bij americana-folk uit. Hoe is die liefde voor het genre ontstaan?
In mijn tienerjaren ben ik toevallig op Nick Drake gebotst, en dat was voor mij echt een openbaring; die puurheid in zijn melodieën gecombineerd met sterke teksten. Via zijn muziek werd de sluis opengezet naar andere fantastische folkmuziek zoals Sibylle Baier, Vashti Bunyan en Leonard Cohen. Toevallig was er tijdens mijn late tienerjaren ook een soort folk-revival aan de gang; ik denk aan bands zoals Fleet Foxes, Sufjan Stevens of Grizzly Bear waardoor folk af en toe kwam piepen in de meer populaire muziek, dus ik denk dat dit mij ook wel wat heeft geprikkeld.
Folk impliceert in feite ook dat je je bloot geeft. Heb je daar geen problemen mee?
Ik hou zelf het meest van muziek die doodeerlijk, rauw en zonder scrupules is, omdat die me op de meest verrassende manier raakt. Als ik zelf nummers schrijf is dat vanuit noodzaak. Omdat er iets in mijn onderbewuste zit te gisten dat een uitweg zoekt. Maar het blijft een oefening om bij het schrijven mezelf en mijn emoties niet weg te moffelen of te minimaliseren en mezelf los te maken van het potentiële oordeel van de luisteraar.
Ik merk dat een nummer zoals bijvoorbeeld Allison Knew, dat heel persoonlijk en expliciet over de uitdagingen van vrouw-zijn gaat (en in een zin dus ook over mijn eigen leven) live vaak hard binnenkomt bij het publiek en op hetzelfde moment een soort magische samenhorigheid doet ontstaan in de ruimte. Dat samenhorigheidsgevoel is voor mij een belangrijke drijfveer binnen mijn muziek, dus dat maakt het soms iets makkelijker om mezelf bloot te geven.
Momenteel zijn er alleen maar nummers van je te horen via de streamers. Ik neem aan dat je wel aan iets meer concreets denkt?
Op termijn is het zeker het plan om een fysieke plaat uit te brengen, maar geld gewijs moeten er keuzes gemaakt worden en fysieke releases kosten jammer genoeg veel geld. Als beginnende band moeten we dan ook de afweging maken of een fysieke release wel genoeg opbrengt. We werken momenteel wel hard aan nieuw materiaal en plannen dit jaar wel weer om wat op te nemen, maar zoals de kaarten nu op tafel liggen, zullen we voorlopig nog even blijven inzetten op de streamers.
Ook al heb ik er mij niet mee te bemoeien, zou ik zeggen: laat je niet verleiden door de studiotrucs, want het is net de eenvoud die jouw muziek zo mooi maakt.
Bedankt! Ik denk dat die keuze voor eenvoud een combinatie is van de aard van de muziek die we maken en het feit dat niemand van onze band echt verstand heeft van producen. Dit jaar duiken we weer de studio in en gaan we ook wat verder op zoek naar onze ‘studiosound’, maar ik merk dat ikzelf sowieso vaak kies voor muziek met een subtiele productie. Ik ben benieuwd wat het gaat geven in de studio.
Wat is je favoriete plaat aller tijden en waarom?
Five Leaves Left van Nick Drake. Ik denk dat ik – net zoals vele andere muzikanten – schatplichtig ben aan zijn muziek. Ik heb dat album in mijn tienerjaren grijsgedraaid, ik heb zelfs ooit in het middelbaar een spreekbeurt gegeven over het nummer Fruit Tree, en zijn muziek heeft – zoals eerder gezegd – de sluis opengezet naar heel wat artiesten waar ik vandaag op een mooie herfstdag nog bijzonder graag naar luister. Zonder Nick Drake had ik waarschijnlijk ook nooit een gitaar vastgepakt en wie weet had ik dan vandaag helemaal geen muziek gemaakt!