The Ex zijn een punkband. En dan bedoelen we niet het soort dat grossiert in eindeloze recyclage van dezelfde 3 akkoorden en riffs. Neen, The Ex zoeken consequent het randje op, al sinds hun oprichting temidden van de Amsterdamse krakers-scene in 1979. Hun motto is niet voor niets “Forward in all directions!”
De band daagt zich continu uit om te experimenteren en nieuwe wegen te banen. Dit leidde tot meer dan 2000 concerten in 45 landen waaronder ook een tour in het voormalige Oostblok, vele jaren voor de val van de Berlijnse muur. Er waren destijds bijzonder weinig West-Europese bands die dit avontuur aandurfden.
Begin jaren 2000 reisde de band naar Ethiopië, om daar met lokale artiesten als Getatchew Mekuria of Fendika nieuwe muziek te maken en hun horizonten te verruimen. Vervolgens toerden ze ook in Europa samen met diverse Afrikaanse acts. Zo brachten ze ook de Congolese band Komono Nr. 1 voor het eerst naar hier en maakten verschillende platen samen met Afrikaanse artiesten.
Voor hun volledige palmares verwijzen we je met veel plezier door naar website van de band. Kort samengevat: het is indrukwekkend! Het is dan ook geen overdrijving om te zeggen dat The Ex mogelijk de belangrijkste punkband zijn die de Lage Landen ooit hebben voortgebracht, met bewonderaars wereldwijd. Hieronder vallen trouwens ook de leden van pakweg Sonic Youth of Fugazi, waarmee ze ook hebben samengewerkt.
De vorige twee albums werden geproducet door Steve Albini (nog een uitgesproken fan). Om evidente redenen is deze samenwerking jammer genoeg tot een einde gekomen. Voor deze If Your Mirror Breaks nam de band zelf terug de productie op zich. Ze dragen het album trouwens ook op aan hun overleden vriend.
Openingstrack Beat Beat Drums opent met ritmisch aangeslagen, gedempte bas en gitaar: snaarinstrumenten ingezet als percussie. Vervolgens introduceren de drums zich met een rollend, repetitief patroon waarover Arnold De Boer zijn tekst scandeert, geïnspireerd op een gelijknamig gedicht van Walt Whitman. Na dit openingssalvo wringen gitaar en bas zich in tegendraadse postpunk riffs terwijl de drums ongestoord verder denderen om even te ontaarden in complete chaos… Hieruit wriemelt zich een hoekig gitaarlijntje dat ons attent maakt op de groove die zich ondertussen gevormd heeft en waarop het nummer verder bouwt.
Wat onmiddellijk opvalt is de gedetailleerde, maar uiterst functionele productie: alles is duidelijk, maar er zijn geen versieringen aangebracht of technische kunstjes uitgehaald. Albini zou trots geweest zijn! Wat je hoort is het geluid van een groep gepassioneerde muzikanten die met elkaar in dialoog gaan met hun instrumenten. Alles voelt enorm live en levendig, niet geperfectioneerd en rechtgetrokken, maar wel verdomd energiek en engagerend!
De invloed van Afrikaanse muziek is al jaren voelbaar in de muziek van The Ex en dit album is daarop geen uitzondering. Het gaat hier echter nooit om imitatie; de band heeft een manier gevonden om de polyritmiek uit diverse Afrikaanse stijlen in hun sound te integreren. Ook de manier waarop in genres als Highlife korte, repetitieve gitaarriedels met elkaar verweven worden tot een beweeglijk geheel vindt zijn weerslag in het geluid van The Ex.
Het resultaat is een eigenzinnig, uiterst hoekig en aanstekelijk geluid: groovy zonder ooit echt funky te zijn . Of dat is de beste manier waarop we dit onder woorden kunnen brengen. Een nummer als Great! maakt dit op een minuut of 4 een pak duidelijker dan we ooit zouden kunnen in twintig paragrafen.
De teksten van Arnold De Boer zijn even geëngageerd als poëtisch. If Your Mirror Breaks handelt in zijn geheel over het leven in dit woelige tijdsgewricht. Onderwerpen als de relatie tussen mens en natuur, het toenemende individualisme, het post-truth tijdperk en verschuivende machtsstructuren komen allemaal aan bod. Arnold’s delivery focust vooral op ritme en is het best te omschrijven als een soort van scanderen dat regelmatig naar zingen hint, maar het nooit echt wordt.
Wat ons betreft is Monday Song mogelijk het hoogtepunt van dit album, met zijn donkere sfeer en stream of consciousness tekst over de klimaatproblematiek en het gevoel van onmacht dat daarmee gepaard gaat . Maar in alle eerlijkheid is dit een plaat die zich het best in zijn geheel laat beluisteren.
We geven nog even een speciale vermelding aan de prachtige afsluiter Wheel, het enige nummer dat gezongen wordt door drumster Katharina Bornefeld. Met een tekst die handelt over een wereld in een eeuwige staat van beweging en vertrouwen op je eigen kracht als mens eindigt deze song de plaat op een hoopvolle noot. Het stemgeluid van Katharina, de melodie en de songwriting op zich ademt een sereniteit die ons wat doet denken aan 60’s Engelse folkbands als Fairport Convention of Pentangle. Maar dan zonder dat het muzikaal echt folky wordt, uiteraard.
If Your Mirror Breaks is niet bepaald een plaat die je opzet als achtergrondmuziek bij het koken. De kans is reëel dat je de potten binnen een paar minuten los door de keuken gooit. Dit is een album dat je onverdeelde aandacht opeist; de perfect plaat om je oren mee uit te blazen als je genoeg hebt van alle eenheidsworst die we tegenwoordig op ons afgevuurd krijgen. Dat een band na 45 jaar nog in staat is zo fris te klinken is een uitzonderlijke prestatie op zich. Dat The Ex nog lang het randje mag blijven opzoeken!
Facebook – Instagram – Website – Spotify
