Paulien Rondou timmert als Catbug reeds een paar jaar aan een prachtige carrière. Intieme luistermuziek die je wegneemt naar een ander universum, zoals op haar laatste album Musjemeesje. Maar laten we het aan Paulien zelf maar eens vragen hoe zij haar muziek ziet…
Je hebt sowieso een unieke stem in Vlaanderen. Enerzijds een voordeel en een nadeel denk ik dan, want jouw muziek staat buiten alle commerciële wetten van de muziek. Maakt het dat niet extra moeilijk om gehoord te worden?
Paulien : Ik heb geen idee of ik een ‘unieke stem’ heb, maar heel erg bedankt voor dat compliment! Ik heb het gevoel dat er een groot aanbod is van jonge bands die gehoord willen worden, maar vaak gaat alle aandacht naar grote, populaire acts. Kleinere muziek raakt daardoor snel ondergesneeuwd en dat geldt zeker voor Nederlandstalige nummers. Voor veel mensen klinkt muziek in hun moedertaal anders dan in het Engels en daardoor op een of andere manier minder interessant. Ik vraag me soms af hoe het zou zijn als ik in Amerika was geboren en dezelfde muziek maakte. Zouden mijn kansen daar groter zijn? Amerikaanse artiesten kunnen gemakkelijk hiernaartoe komen, terwijl wij Belgen zelden buiten onze grenzen treden. Dat vind ik jammer, maar er is weinig wat ik daaraan kan doen.
Een perfecte term die bij jou past is gewoon luistermuziek. En dat in tijden dat mensen nog nauwelijks luisteren! Weeral moeilijk. Hoe ga je daarmee om?
Paulien : Of mensen nu naar me luisteren of niet, speelt voor mij tijdens het maken ervan geen rol. Ik schrijf muziek allereerst voor mezelf. Het helpt me om mezelf beter te begrijpen en om dingen die voor mij belangrijk zijn, een plek te geven. Dus wanneer ik de drang voel om te schrijven, dan doe ik dat gewoon. Of mijn liedjes uiteindelijk iemand bereiken, is voor mij minder belangrijk tijdens het creatieproces. Natuurlijk hoop ik wel dat mijn muziek terechtkomt bij mensen die erdoor geraakt worden. Muziek kan iets magisch verbindend hebben en dat gevoel van verbinding is waar ik naar zoek.
Ik koos bewust voor het Nederlands omdat ik graag met woorden speel en ervan geniet om mooie, bij elkaar passende woorden te vinden in mijn moedertaal. Tegelijkertijd ben ik het zingen in het Engels nooit helemaal kwijtgeraakt. Ik ben zelfs recent begonnen aan een project dat draait om rustige Engelstalige indiefolk, When Heaven met Earth, samen met Gaetan Vandewoude. Het voelt fantastisch om ook weer in het Engels te kunnen schrijven.
In jouw muziek geef je je helemaal bloot. Naar Catbug luisteren betekent bijna dat je aan tafel rechtover Paulien Rondou zit die haar ziel uitstort. Heb je het daar niet moeilijk mee om zo open te zijn?
Paulien : Veel van mijn liedjes gaan over persoonlijke onderwerpen zoals verdriet, eenzaamheid, of verlangen. Maar ik geloof niet dat luisteraars precies kunnen raden waar mijn teksten over gaan, omdat ik beeldend schrijf en directe beschrijvingen liever vermijd. Met mensen bij wie ik me op mijn gemak voel, praat ik graag over de diepere betekenis van mijn nummers, omdat ik het belangrijk vind om gevoelige thema’s niet uit de weg te gaan. Maar om mijn ziel open en bloot voor een groot publiek te leggen – dat is een te grote stap voor me.
Je bent iemand die volop van de natuur houdt. Het verhaal dat je op een boerderij woont is ondertussen bekend. Ik neem aan dat de natuur je voornaamste inspiratiebron is, niet?
Paulien : Ja, dat klopt helemaal. Hoewel ik in de nieuwe nummers voor een volgend album geprobeerd heb om daar wat afstand van te nemen, is dat best moeilijk. Er valt gewoon zoveel moois in de natuur te ontdekken om over te schrijven!
Je trekt je duidelijk niks aan van muzikale trends waardoor je muziek tijdloos is. Goede muziek is tijdloos?
Paulien : Ik luister zelf naar slechts een handvol artiesten die me blijven aanspreken en voor mij tijdloos aanvoelen. Soms probeer ik ook echt moeite te doen om nieuwe muziek te leren kennen hoor, maar dat gebeurt vaker niet dan wel.
Op je nieuwe cd Musjemeesje heb je het in ieder lied over vogels. Hoe kwam deze keuze?
Paulien : Vogels brengen me in contact met het kind in mezelf. Ze bewegen zo vrij en in harmonie met hun omgeving. Toen ik enkele winters geleden een verrekijker kreeg, besloot ik de bossen en velden in te trekken. Na verloop van tijd merkte ik dat de vogels die ik zag, een soort verhaal gingen vormen, bijna als een spiegel voor mezelf. Het leek me mooi om vogels te gebruiken als metafoor voor mijn eigen beleving in de wereld.
Bij iedere song hoort een andere vogel. Was dat dan zo dat wanneer je een bepaalde vogelsoort zag, dat je dacht hierover een nummer te schrijven?
Paulien : Niet per se. Uiteindelijk heb ik vogels gekozen op basis van hoe goed hun naam in een songtekst klinkt. Zo had ik bijvoorbeeld erg graag over de scholekster of wulp hebben geschreven, maar die namen bleken nu eenmaal wat moeilijker in een liedtekst te verwerken!
Mensen zullen wellicht zeggen dat je een dagdromer bent. Is dat zo?
Paulien : Ik weet het eigenlijk niet. Ik krijg mijn hele leven al te horen dat ik wat gesloten en misschien onvriendelijk overkom (vooral op de werkvloer kreeg ik dat vaak te horen). Dus mocht je die indruk ooit van me krijgen, weet dan dat dat niet zo bedoeld is. Het is simpelweg hoe ik ben. Als anderen vinden dat ik niet vlot genoeg overkom, is dat een verwachting die zij van me hebben, die niet vervuld wordt en daar trek ik me tegenwoordig niet meer zoveel van aan.
Als ik Catbug hoor, moet ik me inhouden om niet te wenen. Is dat nou je bedoeling, Paulien?
Paulien : Huil maar, dat is gezond! Zelf ween ik vrij makkelijk, maar van anderen in mijn omgeving krijg ik vaak te horen dat ze het moeilijk hebben om zich daaraan over te geven. Zonde, want het kan zo’n krachtige manier zijn om spanningen los te laten. Als mijn muziek daar een rol in kan spelen, zie ik dat als een groot compliment.
Ik heb ergens gelezen dat er interesse is van een Japans platenlabel. Hoe zijn die in hemelsnaam bij jou terechtgekomen?
Paulien : Mijn vorige album, Slapen Onder Een Hunebed, heb ik zelf uitgebracht. Kort na de release kreeg ik een bericht van een luisteraar op Bandcamp die mijn muziek toevallig ontdekt had. Die luisteraar werkte bij het Japanse label Think! Records, en al snel sloten we een deal om mijn muziek ook op cd en vinyl in Japan uit te brengen.
Ik neem aan dat die Japanners geen jota Nederlands kennen, waardoor we alleen kunnen besluiten dat de muziek voor zich spreekt en het een universele taal is. Juist?
Paulien : In Japan is er een behoorlijke scène die bewust zoekt naar buitenlandse niche-muziek en die oprecht waardeert. Mijn muziek wordt daar bijvoorbeeld vergeleken met Vashti Bunyan en dat vind ik zelf een fijne vergelijking. Het is een combinatie van muziek als universele taal en dat het Nederlands voor hen ook exotisch klinkt. Het omgekeerde is voor mij ook waar, want ik vind Japanstalige indiefolk enorm inspirerend.
Bob is een beetje een vreemde eend in de bijt op Musjemeesje. Geen vogel, maar over iemand van wie je niet eens weet of hij wel bestaat. Waarom heb je gekozen om deze song erbij te zetten?
Paulien : Het antwoord daarop is puur praktisch: als ik enkel de vogelliedjes had uitgebracht, zou het als een ep zijn beschouwd en ep’s krijgen vaak minder aandacht dan een volledig album. Samen met Thibault van On the Level hebben we daarom besloten om twee extra nummers (Mountainsong, Bob) toe te voegen, in de hoop dat het album beter onder de aandacht zou komen. Hoewel het artistiek misschien niet mijn eerste keuze was, passen de niet-vogelliedjes goed bij de rest van het album, vind ik zelf.
Je krijgt van mij een toverstok. Met één zwaai met je stok mag je iets veranderen in deze wereld. Wat kies je?
Paulien : Hierzie mijn naïeve antwoord! Dat elk mens de ruimte krijgt om zichzelf te zijn en op onderzoek kan gaan naar wie hij of zij is in haar diepste innerlijke en zo ontdekt dat ‘er van je gehouden wordt’ en dat we allemaal deel uitmaken van een groter bewustzijn. Joe Rogan zegt wel eens dat alle (wereld)leiders een keer een hoge dosis magic mushrooms zouden moeten nemen en dat hun beleid er dan anders uit zou zien. Dat idee resoneert wel bij mij, al geloof ik dat je ook door andere manieren, zoals meditatie, tot dieper zelfinzicht kunt komen. Maar daarvoor heb je natuurlijk tijd en ruimte nodig. Veel mensen werken om te overleven of leven in god weet wat voor verschrikkelijke omstandigheden en krijgen de kans niet tot zelfontplooiing. En ik denk dat de wereld een mooiere plek zou zijn als dat anders zou zijn.
