Lonnie Holley, geboren in 1950 als zevende van 27 kinderen, was bij zijn geboorte veroordeeld tot een lage startpositie op de maatschappelijke ladder. Deze Afro-Amerikaan ploeterde zich in zijn jeugd door armoede, onderbetaalde, onaantrekkelijke jobs en vooroordelen. Deze ervaringen, gecombineerd met zijn zelfverklaarde razende nieuwsgierigheid en biologische noodzaak, zijn reeds 40 jaar de drijvende kracht van zijn impulsieve creativiteit. Via sculpturen, fotografie, tekeningen, performances geeft hij sindsdien uiting aan zijn beleving als outsider.
Holley weert een planmatige aanpak, zijn werk is het resultaat van evoluerende lagen van experiment. Mith is de vrucht van vijf jaar muzikale en vocale improvisatie, waarbij zijn stream-of-consciousness gevoed wordt door zijn precair maatschappelijk beeld. Het is de aanklacht door de ogen van de zonderling die diezelfde werkelijkheid belichaamt. Hollie start de plaat met de woorden “I’m a suspect in America”. Waarmee hij met één enkele zin de context samenvat waarin een deel van de licht en donker getinte Amerikanen zich een weg door het leven moeten proberen te banen. Terwijl de piano het nummer langzaam vooruit trekt, kerft de tristesse zich steeds dieper naar de kern van het verhaal. Deze gospelblues geeft een inkijk in een pijnlijke realiteit, geworteld in de Black Lives Matter beweging.. Mith is dan ook verre van een feelgoodplaat, al strooit ze niet openlijk zout op de wonde. Het is enkel Holley’s manier om de contouren te schetsen van een maatschappelijke werkelijkheid.
Een biotoop waar recht en onrecht in een zeer dubieuze verhouding ten opzichte van elkaar staan, zowel in heden en verleden. De wankele realiteit krijgt een al soms even onnavolgbaar verlengstuk in Mith. De experimentele improvisatie levert tegelijk fonkelend strijdvaardige jazzcomposities op (I Woke Up In A Fucked Up America), als vermoeiende tegenpolen (Copying The Rock) en nummers die beiden combineren (I Snuck Off The Slave Ship).
De dualiteit van de plaat keert niet alleen terug in de muziek, ook de zang doet daarin een duit in het zakje. Het bijzondere stemgeluid van de outkast Lonnie Holley herbergt doorleving en volharding, maar heeft soms de neiging tot eenzijdigheid.
Mith is geen snelle hap, het vergt doorzettingsvermogen en/of ervaring om het vernuft dat ze huisvest waarneembaar te krijgen. Het is een intensieve plaat die voor velen vermoeiend zal blijken. Elke luisterbeurt leverde ons ergernis en verrukking op, verrassend vaak op andere tijdstippen. Waar een nummer het ene moment enerveert, lijkt het een volgende keer wel een grote waarde te hebben, om dan tussen die emoties te blijven slingeren.
Het improviserende karakter van de Mith wekt verdeeldheid op, maar het is tevens die controverse die de plaat zo krachtig maakt. En zoals Angus Andrew van Liars ooit zei in De Canvasconnectie: “Good art always creates discussion”. Het is aan u om uw mogelijks aanwezige interne liefde voor disharmonie en ambiguïteit naar boven te laten halen bij het beluisteren van Mith.
