Hoe zwaar weegt de huidige coronacrisis door op de culturele sector en wat zijn de alternatieven. We vroegen het aan Lindsi Dendauw, één van de drijvende krachten achter de Gentse muziekclub Kinky Star.
2020 is een zwaar jaar voor de muzieksector. Er was eerst de cultuurknip en vrijwel onmiddellijk werd die gevolgd door het coronavirus. Hoe kijk je daar als club tegenaan?
Als club zijn we natuurlijk absoluut tegen de beslissing van de overheid om te besparen op cultuur. Zelf al werd de Kinky Star door de subsidieknips niet rechtstreeks getroffen, was die beslissing natuurlijk een slag in het gezicht van iedereen die in cultuur werkt. Als sector zijn we heel afhankelijk van elkaar. Geen club zonder artiesten, om het nu even heel simpel te zeggen. Maar ook als bredere maatschappij hebben we cultuur gewoon nodig.
Deze crisis heeft de ongelofelijke kracht om dingen in perspectief te plaatsen. Dingen die vorige week nog keibelangrijk leken, zijn dat nu totaal niet meer. Wie geeft er een moer om of de bankdirecteur naar zijn werk kan? Behalve de man zelf dan. Het is meer dan duidelijk geworden dat het net het zorgpersoneel, de leerkrachten en de arbeiders zijn die de wereld doen draaien. En dat echt iedereen van ons troost en entertainment haalt door zich thuis te omringen met muziek, boeken, films,… je weet wel: cultuur. Dat wat onze overheid stiefmoederlijk behandelt omdat het niet bijdraagt aan dat mythisch monster dat “de economie” heet.
Hoe pijnlijk het ook is, vinden sommigen dat het in deze barre tijden vooral de creatievelingen zijn die zich door deze miserie zullen trekken. Denk je daar ook zo over?
Beperking stimuleert creativiteit en je ziet nu dan ook echt mensen met geniale dingen afkomen om zich toch nog te kunnen amuseren of om hun beperkte middelen en mogelijkheden te gebruiken om hun buren te helpen. Which is pretty awesome. Maar als het gaat over “de creatievelingen” als mensen die in deze sector werken, dan mogen we er niet van uitgaan dat die zich wel gaan redden omdat ze creatief zijn. De sector was namelijk al kapot bespaard, al lang voor corona of de laatste subsidieknip. Mijn West-Vlaamse NVA-nonkel zou zeggen: “Ja, maar ge kiest er toch zelf voor om freelance te gaan werken” en dat is gewoon een bullshit argument dat wordt gebruikt om de verantwoordelijkheid van de overheid te minimaliseren. Mensen in de creatieve sector verdienen in deze crisis absoluut ook maatregelen om zich financieel te beschermen. Het clichébeeld van de hongerige kunstenaar die afziet voor zijn kunst hoort thuis in de 19e eeuw. Niet in 2020.
Durf jij te hopen in deze bizarre tijden, of is er gewoon geen keuze dan positief te zijn?
Ik ben persoonlijk heel hoopvol, maar ik ben dan ook liever naïef en achteraf teleurgesteld. Crisissen zijn goeie gelegenheden voor collectieve verandering en ik hoop op een positieve. Trouwens, nu we toch allemaal thuis zitten met weinig om handen kunnen we de tijd misschien gebruiken om een beter systeem te bedenken dan het neokapitalisme. Deal?
We zien heel wat DIY-initiatieven waarbij we vaststellen dat er veel mogelijkheden zijn om met je creaties naar buiten te komen. Een pleister op de wonde of toch iets wat we ook kunnen meenemen naar de toekomst? En denk je dat dit een inspiratie kan zijn voor de Kinky Star?
We waren met de Kinky al bezig om ons social media game aan te scherpen maar daar zijn we nu wel volop mee bezig natuurlijk. We willen ook tijdens deze lockdown-die-geen-lockdown-is blijven mensen samenbrengen en vreemdsoortige muziek in de wereld sturen. Dus organiseren we nu livestream dj-sets, solo-gigs en overdreven giga groepsgesprekken zodat je toch nog met je vrienden op café kunt. Je kan alles volgen via #KINKYKARANTAINE. Ik heb er persoonlijk heel veel deugd van zo nog met mensen in contact te staan én ik heb al heel wat coole muziek ontdekt deze week. Dus laten we blij zijn dat deze crisis niet gebeurde toen we nog moesten inbellen voor een internetverbinding.
De Kinky Star is al meer dan twintig jaar een soort van thuishaven voor heel wat Belgische muzikale artiesten. Hebben jullie al vragen gekregen over de coronacrisis in de culturele sector en hoe die eventueel aan te pakken?
Dat valt voorlopig wel mee, maar iedereen is welkom met hun vragen natuurlijk. Bij koepelorganisaties zoals Cultuurloket en Kunstoverleg Gent is er trouwens veel info op maat te vinden.
Door de noodzakelijke lockdown missen jullie zelf ook inkomsten. Hoe gaan jullie daarmee om?
Voorlopig zijn we wel oké, dus geen zorgen! We zijn momenteel aan het kijken wat een langere lockdown zou betekenen voor ons als organisatie en hoe we die klap kunnen opvangen. Het gaat zwaar zijn, maar het ziet er naar uit dat we wel op een aantal beschermingsmaatregelen aanspraak kunnen maken. We hebben een heerlijke community en ook nu zijn er heel wat mensen die zich met hart en ziel inzetten om de Kinky te doen overleven. Komt in orde!
Bekijken jullie dit individueel of bespreken jullie dat met andere organisaties?
We staan in nauw contact met andere organisaties, zowel in de muziek- als de jeugdsector. En we zitten allemaal in dezelfde shit natuurlijk dus trekken we aan dezelfde kar.
Hoe zouden we de artiesten kunnen steunen in deze moeilijke tijden, denk je?
Als je het kan missen, steun dan artiesten door online muziek of merch te kopen. Of stuur gewoon eens een berichtje om te checken of ze wel oké zijn en of er iets is dat je kan doen. Maar ik denk dat we vooral gezamenlijk druk moeten zetten op de overheid zodat er aan het eind van deze crisis niet wordt beslist om gewoon back to business te gaan.
Corona sluit duidelijk de grenzen, al dan niet in positieve of negatieve zin. Bij de Belgische muzikanten hoor je nu meer dan ooit de roep om aandacht. Vind je het een goed idee moesten de organisatoren speciaal aandacht schenken aan Belgische muzikanten?
Jep, maar dat moeten we altijd doen. Support your local scene is een uitspraak voor een reden.
Heb je enig idee hoe de situatie in andere landen is?
Ik heb wat vrienden in Nederland en alhoewel de maatregelen daar minder streng zijn is de situatie echt heel slecht voor mensen in de sector. Heel weinig cultuurwerkers hebben er een vast inkomen. Nederland heeft de laatste jaren bijna iedereen gedwongen om zzp’er te worden en dus freelance te gaan werken. Die mensen vallen nu net buiten de beschermingsmaatregelen. Of de steun die ze wel kunnen krijgen is gewoon banaal. Zeker in vergelijking met de hoge huurprijzen daar.
Wat is het eerste wat je gaat doen als de coronamiserie voorbij is?
Te veel pinten drinken en een schone jongen zoeken om te muilen. Waarschijnlijk ook veel vaker mensen knuffelen dan ik normaal comfortabel mee ben. Maar toch vooral proberen te leren uit deze situatie. Zo eens thuis zitten is zo slecht nog niet.
