Jan Swerts – we zijn bij de J aanbeland – schreef samen met journalist Lander Deweer een boek over hoe lawaaierig onze wereld geworden is: De Nieuwe Stilte. In een snelle en luide wereld, waarin niet te ontsnappen lijkt aan de ratrace, kan trage, minimalistische muziek volgens hen een contrapunt vormen. Dichter bij de stilte komen door muziek te maken: het klinkt contradictorisch.
Neoklassieke of postklassieke muziek – het wat hoogdravende etiket dat er doorgaans op gekleefd wordt – is behoorlijk populair. Artiesten als Ólafur Arnalds en Nils Frahm spelen voor uitverkochte zalen.
Neoklassieke musici creëren vaak een soort van hypnotiserende zee van consonante klanken die met elkaar lijken te versmelten. Soms alleen op de piano, soms met een heel orkest. Dat kan uitmonden in eindeloos voortkabbelende, langzaam uitgesponnen muziek-voor-de-vaak. Maar op zijn best slaagt deze muziek erin dat we als luisteraar troost puren uit de verstilling en de vertraging.
Klassiek geschoold pianist Jan Swerts slaagt erin de valkuilen te omzeilen. Hij bracht drie albums uit. Zijn debuut Weg (2010) is een dwaaltocht doorheen zijn verleden. Voor Anatomie Van De Melancholie (2013) vond hij inspiratie bij een aantal persoonlijke helden, zoals Wim Mertens, Jotie T’ Hooft en Luc De Vos, maar ook Johan Heldenbergh of filosofe Patricia De Martelaere. Schaduwland (2016) schreef hij na een jaar vol persoonlijke rampspoed, waarbij de personages opduiken in de titels van de individuele nummers.
Jan Swerts is bijzonder gevoelig voor drukte, chaos en storende geluiden. Stilte, voorspelbaarheid en rust zijn voor hem levensnoodzakelijk. “De muziek die ik speel, blinkt vooral uit in de stilte die te horen is tussen de noten.” Hij ontpopt zich tot een meester in het verklanken van inktzwarte melancholie. “There’s comfort in melancholy”, beweert hij met de woorden van Joni Mitchell. Met een beperkt aantal noten weet hij een weids en onthecht gevoel op te wekken. Een nachtelijke wereld om in te verdwalen, vol weemoed en gemijmer.
Samen met Luc De Vos nam hij een zeldzame clip op bij zijn nummer Meer Is Er Niet uit het album Anatomie Van De Melancholie.
