Bestaat er zoiets als ‘Belgische jazz’ en hoe uniek is die dan wel? Het is een vraag die wij ons regelmatig stellen en waar we nog steeds niet helemaal uit zijn. Ook 50 jaar geleden werd er al gesproken van een typisch Belgische jazzgeluid en opnieuw vragen we ons af wat er dan wel zo typisch was aan dat geluid. Sdban waagt een poging tot antwoord met een verzameling klassiekers uit de Belgische ‘progressieve jazz’. Hoe die klonk kan je beluisteren op de nieuwe verzamelaar Utopic Cities: Progessive Jazz In Belgium (1968-1979).
Twaalf tracks lang krijgen we het beste van wat toen als ‘progressief’ gold in de vaderlandse jazz scene. Net zoals bij progressieve rock (progrock) lag de nadruk op het openstellen van de klassieke jazz voor andere genres. Het begin van de elektronische muziek, soul en disco lieten in die periode de grootste indruk na. Genres die toen golden als vernieuwend en modern maar dat vandaag al lang niet meer zijn.
Toch staan er best wat nummers op het album die de tand des tijds goed hebben doorstaan. Luister bijvoorbeeld eens naar Vas-y Voir van het Brussels Art Quintet of het geweldige Memphis Talk van Philip Catherine dat een stevige blues injectie meekreeg. Ook het erg boppy Face Reality van het Jacques Micheline Pelzer Quartet, Pro Forma 1 van Babs Robert en Lou MacConnells Naima doen het nog steeds. Het zijn meteen ook de minst ‘progressieve’ nummers op de plaat…
Andere tracks klinken nu een stuk gedateerder. De invloeden van themamuziek uit de toen populaire Amerikaanse soaps en detectives, vroege soul en disco en Ennio Morricone’s filmmuziek, klinken stevig door in het “unieke” Belgische geluid. Soms moet je wat afstand nemen om toe te geven dat het eigenlijk toch niet allemaal zo ongelooflijk anders klonk. De ene dag is zoiets vernieuwend, de volgende is het alweer gedateerd en het is precies die inkijk in een tijdsgewricht dat dit tot zo’n boeiende plaat maakt die zeker de moeite is om te beluisteren.
Utopic Cities werd samengesteld door Lander Lenaerts en Stefaan Vandenberghe. Je kent Stefaan Vandenberghe misschien onder zijn pseudoniem Dr Lektroluv of als labelbaas bij Sdban Records. Jazz verzamelaar Lander Lenaerts is dj en schrijver en is al jaren gefascineerd door de geschiedenis van de jazz.
