Muziek bestaat in vele kleuren, vormen en smaken en toch blijven we vaak rondhangen in dat kleine cirkeltje gelijkgestemde bands of genres die steeds opnieuw varianten van hetzelfde nummertje uitbrengen. Muzikaal suikergoed dat altijd lekker smaakt en nooit tegen de trommelvliezen aanschuurt. Een muzikale bubbel waarin het fijn vertoeven is. Zou het echter niet fijn zijn om af en toe ook eens uit die bubbel te breken en eens iets helemaal anders te beluisteren, bekijken en beleven? Ziedaar: de Nacht van de Verbeelding!
Gent Festival van Vlaanderen, Ha Concerts, SMAK, MSK en GUM organiseerden voor de derde keer de Nacht van de Verbeelding, een nacht (het festival begon om 19u21 = zonsondergang) vol muziek, installaties en performances die ons uitnodigde in andermans bubbel, dit jaar die van regisseur en gelegenheidscurator Aïda Gabriëls.
Heel de avond en nacht lang waren er in de drie deelnemende musea voorstellingen die 30 à 45 minuten duurden en waar je artiesten aan het werk kon zien die je nooit zal tegenkomen op de affiches van de Vorst Nationaals en de Sportpaleizen – oeps, we bedoelen natuurlijk AFAS Domes – van deze wereld. Wij proefden van enkele van de voorstellingen en gingen naar huis met een glimlach op ons gezicht en de geruststellende gedachte dat we in een land leven waar je vrij bent om muziek en kunst te maken en te beleven op de manier die jij wilt. Amen!
Klokslag 19u21 verzamelden we bij Vera Tussing en haar vijf dansers die ons zouden meenemen doorheen de zalen van het MSK. Body, Object, Connection is een langzame choreografie waarbij de dansers steeds opnieuw fysiek met elkaar verbonden raken en een voor een het leiderschap van de groep opeisen. Samen creëren ze poses en veranderen ze de dode zalen van het museum tot een levende plek. Of toch een beetje, want door de statische poses en langzame bewegingen worden ze in feite zelf objecten om naar te kijken.
Veel tijd om daar bij stil te staan (!) hadden we echter niet want in de hemicyclus van het MSK zat de Amerikaanse
Jeanna Criscitiello al klaar om …and then there was EVE voor te stellen.
In haar eentje – gewapend met Ableton Live, haar stem en wat muziekinstrumenten – nam ze ons mee naar een muzikale wereld waar het fijn toeven is. Poëzie, zang en een streepje gitaar, indiepop met een mening en vooral heel boeiend. Over vrouw zijn, vrouwelijkheid en het recht om je eigen identiteit op te eisen, en dat niemand anders zich daarmee te moeien heeft. Iets wat zo evident lijkt maar dat in nogal wat delen van de wereld – en helaas ook nog steeds bij ons – niet altijd is.
Nog voor Criscitiello goed en wel klaar was met haar set, waren wij echter alweer op weg naar het SMAK om nog enkele minuten van Pak Yan Lau mee te pikken. Pak Yan Lau is een Belgische artieste met roots in Hong Kong. Tijdens de Nacht van de Verbeelding stond ze aan een tafel vol met wat ze zelf ‘geluidsobjecten’ noemt.
Door middel van onder andere stokjes, borsteltjes en een strijkstok creëerde ze geluiden op die vreemdsoortige objecten. Muziek zouden we het niet noemen, eerder klankinstallaties die aanzetten om stil te staan bij hoe beperkt onze kijk op muziek en de daarvoor gebruikte instrumenten soms wel is. Kijken was tijdens deze performance minstens even belangrijk als luisteren, maar dat gold in feite voor de meeste artiesten die we aan het werk zagen.
In zaal 5 van het SMAK had zich ondertussen een flinke meute toeschouwers in een cirkel opgesteld rond de vijf mensen van Maarten Seghers‘ Needcompany. Ze brachten Songs of Disconnection waarin Seghers “op zoek gaat naar betekenis vanuit de ‘onverstaanbaarheid'”. Als je niet begrijpt wat dit precies betekent, geen zorgen, wij verstonden het ook niet helemaal.
Op het eerste zicht onsamenhangend en geïmproviseerd, is heel de performance in feite meticuleus georkestreerd en in scene gezet. Getuige daarvan de teksten, of beter, losse woorden die op de muren van het SMAK werden geprojecteerd terwijl ze simultaan door de muzikanten in de zaal werden geslingerd.
De prijs voor het origineelste ‘instrument’ van de avond gaat trouwens naar Needcompany voor hun gebruik van een plastieken stuk golfplaat. Ons waren ze echter al redelijk snel kwijt en een tripje naar het GUM drong zich op alwaar we een stevige hap uit Tujiko Noriko (zang en muziek) en Joji Koyama’s (beeld) Crépuscule meepikten.
De combinatie van beeld en muziek bestaat al zolang er bewegend beelden geprojecteerd worden, maar de manier waarop het duo steriele auditorium 2 van de Ledeganck omtoverde tot een plek van vervreemding was indrukwekkend. Geen idee waar de dromerig gezongen teksten van Noriko over gingen en blijkbaar is dat ook niet zo belangrijk. Het contrast tussen de stem en de dronende gitaar en synthklanken is waar het om gaat.
De twee slaagden erin om beeld en geluid zo op mekaar af te stemmen dat je meegezogen werd in een duistere wereld waarin het niet per se fijn toeven is. Straf spul!
Voor ons laatste optreden van de avond ging het terug richting het SMAK waar Natasha Pirard (waarvan recent een fijne single verscheen) een set zou spelen. Iets waar we al een tijdje naar uitkeken.
Natasha is musicoloog en componist en gaat in haar praktijk onder andere op zoek naar nieuwe manieren om muziek te maken. Dat doen er velen in deze scene en we hebben al wat zien passeren, maar het gebruik van twee microfoontjes/ oortje (?) om feedback te creëren en het aldus voorgebrachte geluid gecontroleerd te gebruiken, was nieuw voor ons.
Net zoals bij Tujiko Noriko & Joji Koyama schurkt de muzikale wereld van Pirard aan bij dronemuziek waarbij de melodie secundair is en het gevoel bij de klank en haar timbre centraal staan. Traag evoluerende geluiden en een buslading galm zijn daarbij belangrijke ingrediënten. Wie ervoor openstond, kon zich 45 minuten verliezen in de wat bevreemdende wereld van Pirard die zich situeert tussen herinnering en hallucinatie. Nogal wat luisteraars waren daar duidelijk toe bereid, wijzelf inclusief.
Op de terugweg naar de uitgang van het SMAK botsten we nog op een korte performance van Ictus, met Carlo Sampaolesi op accordeon, waarvan we enkele minuten meepikten. En hoewel de Nacht van de Verbeelding pas goed halfweg was, eindigde hier voor ons een avondje vol muzikaal avontuur.
Het was heerlijk om verrast te worden door muziekvormen die anders nauwelijks aan bod komen en dat in een kader dat evengoed tot de verbeelding spreekt. Volgend jaar zijn we opnieuw van de partij.
Instagram: Jeanna Criscitiello – Vera Tussing – Needcompany – Tujiko Noriko & Joji Koyama – Natasha Pirard – Ictus
