Daan Hafkamp, u wellicht beter bekend onder de kosmische titel Aarde Aan Daan was het volgende slachtoffer voor onze tien lumineuze vragen!
Wat betekent muziek voor je en kan je een leven inbeelden zonder muziek?
Dat is een hele grote vraag. Nice. Ik hou van hele grote vragen. Muziek laat mij voelen dat er ondanks alle shit en ondanks alle chaos toch zoiets bestaat als schoonheid. Het is populair onder filosofen om te zeggen dat de werkelijkheid en het heelal één grote chaos is. Maar als je een C-akkoord hoort of een goeie groove, kan je dat toch met geen mogelijkheid beweren? Muziek bestaat uit trillingen in ruimte en tijd die stromen in prachtige verhoudingen en patronen. En die resoneren dan ook nog met een compleet spectrum aan menselijke emoties en gedachten. Het is een wonder van de natuur en de menselijke geest samen. Muziek leeft! Er is geen enkele kunstvorm die mensen zo letterlijk aanzet tot beweging. Muziek erkent al jouw menselijke ervaringen en laat je voelen dat daar waarde in zit. Het kan de vliegende start van je dag zijn, de fluisterklanken die je nodig had om ’s nachts in slaap te vallen, de arm op je schouders na verschrikkelijk nieuws, de meest euforische brandstof van het beste feest, de schreeuw van pijn die er na jaren uit moest, de massageolie na een lange werkdag, de klanken die kunnen communiceren waar woorden niet meer toereikend zijn, de storm die een generatie doet schudden op zijn grondvesten, de verfijning en rust die alles in balans brengt, de kers op de f*cking taart van het menselijke bestaan! Ik kan me een leven inbeelden zonder muziek, een mens heeft wonderlijke overlevingsmechanismes om met de bitterste omstandigheden om te gaan, en er is gelukkig naast muziek nog van alles te doen, maar hallelujah! Dank het bestaan voor de muziek!
Wat is de eerste plaat die je in je leven kocht, en weet je nog hoe dat kwam?
Of de chronologie klopt weet ik niet, maar in mijn hoofd was dat TMF Hitzone 3. Met Casanova van Ultimate Kaos er op. Ik vind het wel mooi dat die nog steeds goed gaat op de dansvloer. Door de jaren heen krijgt pop toch ook die rituele, repetitieve, culturele functie die het eeuwenlang in tribale tijden heeft gehad. Het brengt mensen samen en geeft ze gevoelens en gedachtes om te koesteren. Ik was vroeger compleet gehypnotiseerd door TMF en MTV die letterlijk de hele dag videoclips uitzonden. Eén van mijn beste basisschoolvriendjes Joost had oudere zussen en Joost wilde net als hen op de hoogte zijn en de hele dag MTV kijken. Dat hebben we urenlang gedaan. Het was in de jaren ’90 waar Nirvana, The Prodigy, Blur en Radiohead de hits maakten die MTV uitzond. Ik herinner me vooral de clip van Radiohead – Paranoid Android. Ik was 10 jaar en de clip was een tekenfilm van 6 minuten en 23 seconden. Met daarover dat geflipte, vervreemdende, muzikale meesterwerk Paranoid Android waar ik nog steeds geen genoeg van kan krijgen.
De meest levendige herinnering aan het echt zelf kopen van een eerste album was The Slim Shady L.P. van Eminem. Ik kende alleen het singletje Hi My Name Is. Met de geweldige beginzin: ‘Hi kids! Do you like violence?’ Op de terugweg van de cd-winkel zat ik in de passagiersstoel naast mijn vader. Ik zette het op en tegen het extreem gewelddadige Brain Damage wist ik dat ik in de problemen zat. Dezelfde dag hebben mijn ouders me apart genomen om te zeggen dat ik er wel naar mocht luisteren, maar dat ik goed moest beseffen dat de grofheid niet iets was dat ik zelf over moest nemen. Een paar weken later begon ik mijn eerste rapteksten te schrijven. Toen mijn ouders die vonden hebben ze me nog eens apart genomen, haha.
Welke artiest of band heeft jou op het podium meest geïmponeerd?
Radiohead in 2012 in het Sportpaleis. Daar viel ik van de ene verbazing in de andere. Die kunnen zo ontzettend veel qua muziek, en toch zulke heart felt songs maken. FKA Twigs op Down The Rabbit Hole 2015 was ook magisch. De eerste keer dat ik Tamino hoorde zingen tijdens Record Store Day op de stoep van de Coffee & Vinyl in Antwerpen was ik ook wel meteen weggeblazen. U2 ging ik heen als scepticus en kwam ik terug vol respect, mededogen en hernieuwd idealisme. Als entertainer heeft Bruno Mars me ongelooflijk geïmponeerd. Helaas wordt zijn status overschaduwd door de pathetische jammerhits die hij vroeger heeft gemaakt. Maar hij zit momenteel echt richting een level van Michael Jackson en Prince. Zo strak, scherp, vol vreugde en entertainment. Vanaf Uptown Funk is hij vooral funky groovy stuff gaan maken en dat vind ik heerlijk. Ik ben het gaan checken toen ik las dat hij met zijn laatste album 6 van de 6 Grammy-nominaties had binnengehaald. Maar goed, de meest waardevolle muziek gaat voor mij niet om imponeren. Dus de mooiste optredens die ik heb gezien waren eerder van acts als Bon Iver, Paul Mc Cartney, Spinvis, Eefje de Visser, Maarten van Roozendaal, Damien Rice, Patrick Watson, Bright Eyes, Don McLean en Fleet Foxes.
Wie heb je ooit als kind voor de spiegel staan imiteren?
Michael Jackson! Zoals miljoenen kinderen vanaf de jaren ’70 door tot in de eeuwigheid. Zijn gevoel voor melodie, timing en sterrendom is ongeëvenaard. De documentaire Finding Neverland was voor mij echt een kinderdroom in duigen. In de jaren dat ik muziek begon te luisteren kwam HIStory uit, de dubbel cd bomvol hits. Die is bij ons thuis jarenlang grijs gedraaid. Mijn broer Luuk heeft dat album wekenlang elke ochtend voor het naar school gaan opgezet. En dan twee stuiterende jochies die niet aan hun ontbijt konden blijven zitten door de groove van Michael Jackson, Quincy Jones en al die geweldige muzikanten op die opnames. Ik heb mijn klasgenootjes op de basisschool ook onderworpen aan -tig schooloptredens waarin we boybands imiteerden. Ik was vooral ongelooflijk fan van The Backstreet Boys. Ik kon uren uit mijn raam staren met die zeemzoete romantische muziek op, me inbeeldend dat dat ene meisje uit de klas de volgende dag ook op het skatepleintje zou zijn. In de liefde kan ik nogal behaagzuchtig zijn, dat is 100% de schuld van The Backstreet Boys. I’d do anything for you. F*ck off! Het toffe aan het eerste album nu vind ik dat ze het refrein van de song gemiddeld twaalf keer herhalen terwijl alle vijf de boys proberen de mooiste riff er overheen te zingen. Bijna jazz soms. Op het tweede album heeft er volgens mij een producer gezegd dat het ietsje minder kon. Zonde!
Welke platenhoes vind jij de meest iconische?
De eerste die in me opkomt is Nevermind van Nirvana. De definitie van iconisch is volgens mij wel dat een beeld zo sterk is dat het bij gigantisch veel mensen in hun mentale beeldenbank zit. En ik denk dat de afbeelding van de baby in het zwembad die naar een dollarbriefje aan een vislijn grijpt daar wel de grootste in is. Met de geweldige point of view van net iets onder de baby, waardoor die lijkt te zweven. Dat beeld zou ook iconisch geweest kunnen zijn als het los van een geniaal album was verschenen. Ik ben redelijk laat naar Nirvana gaan luisteren. Veel mensen hebben daar tienernostalgie bij, maar in die tijd was ik vooral met hiphop bezig. Ik heb dozen vol obscure Nederlandstalige hiphop-cd’s liggen. Op cd gebrand, gedownload of op optredens gekocht. Ik vertel altijd wel met lichte trots dat ik nog 10 euro in een envelop naar Zwolle heb gestuurd en een week later Spuugdingen Op De Mic van Opgezwolle in de brievenbus kreeg. Nu zijn Opgezwolle en Typhoon legends in the game en vorig jaar stonden ze in Nederland voor 17.000 mensen in de Ziggo Dome. Er is een documentaire over Kurt Cobain die wel indruk maakte. Hij bestaat enkel uit voice-overs van interviewfragmenten van de zanger terwijl je beelden ziet van de plekken waar hij opgroeide. Heel meditatief. Na het zien heb ik een song geschreven vanuit het standpunt van de vader van Kurt Cobain. Je zal maar zo’n geniale en tegelijk zo’n destructieve zoon hebben.
Met welk nummer kunnen we je doen wenen?
Awel, ik huil eigenlijk heel vaak tijdens concerten. Soms vanuit verdriet maar meestal vanuit ontroering, het besef dat iets gewoon zo mooi kan zijn. In 2011 op Rock Werchter tijdens Elbow was het wel erg. Het was een prachtig concert met strijkers en een doorbrekende zon. Mijn opa was niet zo lang daarvoor gestorven en ze zongen ‘We got open arms for broken hearts’. Dat kwam ineens oud-testamentisch hard binnen. Later in het nummer zingt Guy Garvey ‘Everyone’s here’. Na twee jaar begon ik net te wennen aan mijn nieuwe thuis in België. En toen besefte ik dat ik daar met zowel hele goede vrienden uit België als uit Nederland stond te luisteren. Toen heb ik ze allemaal in tranen omarmd. Arme jongens haha. Toen ik daar veel later met wat vrienden op terugkeek vroeg ik: ‘Wenen jullie nooit tijdens concerten?’ En een vriend zei: “Nee man, ik ween gewoon als er iets ergs gebeurt.” En toen realiseerde ik me dat ik dat meestal niet doe. En dan kan het er later onder invloed van muziek allemaal ineens uitkomen. Echte ervaringen van catharsis. Zo’n laatste ervaring was een maand geleden op Gent Jazz. Na een uitbundige show die ik onverwacht goed vond speelde Jamie Cullum als toegift in zijn eentje achter de piano High ’n Dry van Radiohead. Niet lang ervoor was een vriend van ons uit het leven gestapt. Die uitvoering op dat moment werd een hele intense ervaring. Ik voelde zowel zwaar verdriet als grote euforie omdat het zo mooi was dat juist dat nummer op dat moment gespeeld werd. Het voelde letterlijk tegelijk loodzwaar en ontzettend verlichtend. Met Golden Slumbers van The Beatles maken jullie denk ik door alle tijden en gebeurtenissen heen de grootste kans. 1 minuut 31 waar voor mij alles inzit.
Wat is volgens jou de meest ondergewaardeerde plaat, en welke de meest overgewaardeerde?
Goh, er zijn legioen ondergewaardeerde artiesten. Die wel het talent, de passie, de authenticiteit en de visie hebben om prachtige dingen te maken, maar niet het geluk, de know-how, het netwerk, het budget, de timing, de mentaliteit, etcetera om daar ook het volle potentieel uit te halen. Sky At Night van I Am Kloot vind ik wel een prachtig album dat geen gigantisch bereik heeft gehad. Ondanks dat het wel shortlisted was voor de Mercury Prize. Dat is zo’n album waarvan ik echt elke song goed vind. De songs, de arrangementen, de teksten. Ze ondersteunen allemaal het existentiële, empathische, epiphany-achtige gevoel van waaruit de zanger zingt en schrijft. Dat vind ik belangrijk. Dat alle aspecten van een song de inhoud doen floreren. Belgische artiesten waarvan ik hoop ze een groter publiek krijgen en nog veel moois gaan maken zijn Audri, Monokimono, His Trust Fund, Catbug, Ikraaan, Redwood, Undskyld en Vloedt. Stuk voor stuk hele authentieke en integere artiesten die iets moois in handen hebben waar ik heel graag naar luister.
Overgewaardeerd vind ik moeilijk. Ik merk dat veel muzikanten wat bitter zijn ten opzichte van de muziek die commercieel goed scoort. Ik heb daar weinig moeite mee. Die muziek brengt toch een toevoeging die veel mensen graag hebben in hun leven. Goede smaak zorgt voor verfijning. Maar een bijwerking van ‘goede smaak’ is elite-vorming. En dat brengt veel afkeer met zich mee. Daar hou ik niet zo van. Als ik moet kiezen dan komt The Killers het eerste in mij op. Altijd als Mister Brightside begint denk ik: ‘dit is op een lelijke manier gepikt van Underworld – Born Slippy.’
Wat is jouw mooiste muzikale moment in je leven?
Als mijn moeder vanuit de keuken You Make Me Feel Like A Natural Woman met Aretha Franklin meezingt. Of mijn vader Lovely Day van Bill Withers. Mijn meest glorieuze herinnering is wel toen ik op de middelbare school na jaren van teksten schrijven en rappen op de zolderkamer meedeed aan de tweejaarlijkse talentenjacht. Ik liet bijna nooit iemand iets horen van wat ik maakte. Behalve een online community. Die vonden het af en toe wel goed, maar ik sprong er niet uit. Die community was wel super leerzaam. We gaven elkaar jarenlang feedback op teksten en nummers. Er luisterde nog bijna niemand naar Nederlandstalige hiphop. De acts die toen online werden aangeprezen hebben de kiemen gevormd voor het miljarden streamingsucces wat Nederlandse hiphop nu beleeft. Op de fora waar ik zat zeiden ze dat het goed was voor je ervaring om mee te doen met open mics en talentenjachten. Dus ik me inschrijven op school. Ik was rond een uur of vier klaar met de lessen en dan ben ik tot de avond in mijn eentje op school blijven hangen. Muziek luisteren, rondslenteren, lezen en af en toe wat oefenen. Ik had geen idee wat mensen er van zouden vinden. De zaal zat vol en ik stond volledig achter het nummer wat ik deed. De respons was geweldig en ik won die avond, ondanks dat er veel virtuozere muzikanten op het podium hadden gestaan. Daar is het voor mij wel begonnen en dat moment zie ik voor me als Spinvis zingt: “en de band speelt door, heel de nacht voor altijd in dit licht. o Justine, je hebt gezegd alleen dit licht. Dit licht is echt.”
Als je moet optreden, wat doe je de vijf minuten daarvoor?
Meestal echt genieten van de anticipatie. Vooral als ik me daarvoor echt in coulissen of een aparte ruimte kan afsluiten. Dan doe ik mijn ogen dicht en voel ik de goesting door mijn lichaam stromen. Ik had dat vroeger al als ik iets moest doen voor de klas of voor publiek. De meesten bestierven het van de zenuwen maar ik kreeg vooral veel zin om er iets bijzonders van te maken. Het zaligste moment was tijdens Theater Aan Zee vorig jaar. We speelden al de vierde dag aan een stuk en om na de veelheid van indrukken even te kalmeren liep ik vanuit Vrijstaat O het strand van Oostende op om mentaal even te flowen met die gigantische zee. Na een paar keer diep ademen zag ik 100 meter verderop ineens Ben Tanghe staan van Monokimono, een vriend van mij. Die was ook op zijn eentje een moment met het water aan het hebben. We liepen glimlachend op elkaar af, omhelsden elkaar en niet veel minuten later kon ik zalig aan het afsluitende optreden beginnen.
Noem eens het meest gênante moment uit je artiestenleven!
Haha definitely ook in Oostende, een paar jaar eerder. Ik moest spelen bij de finish van een benefietloop tegen kanker. Ik had me helemaal ingebeeld dat ik op een mooi podium op het strand zou spelen met een schilderachtig uitzicht. Bleek het podium op een binnenplaatsje te zijn. Net aan de andere kant van de pilaren. Waar niemand van de loop zijn weg naartoe vond. Nul uitzicht. Ik zag aan de songwriter voor mij dat er geen hond geïnteresseerd was. Alle mensen zaten een stukje verder sikkeneurig en toeristisch iets te duurs te eten of te drinken. Op gegeven moment wilde ik de geluidsman seinen dat ik graag meer gitaar in mijn monitor wilde horen. Het geluidskot was leeg. Toen ik het publiek afspeurde zag ik dat ook hij het hem was afgebold, om verderop een durum te staan eten. Ik dacht: ‘Ik moet iets doen om de aandacht te trekken.’ Toen kreeg ik een idioot plan in mijn hoofd. Ik had vroeger een tijdje wat free-running en parkour gedaan. Halverwege de set unplugde ik mijn gitaar, sprong ik van het podium en rende ik richting een receptietafel in het lege veld voor het podium. Met vol vertrouwen en de juiste techniek sprong ik in één keer op het tafeltje. Toen ik een seconde later mijn benen strekte begon het tafeltje meteen te wiebelen en wist ik: ‘Dit gaat fout. Je kan helemaal niet staan op een receptietafel.’ Dus ik flikkerde met tafeltje, gitaar en al op het gras. Toen had ik wel de aandacht van het publiek.
