De slotdag en vijfde dag van het DOUR Festival 2023 stond hoofdzakelijk in het teken van het optreden van headliner Aphex Twin, de ambient-pionier op het podium van The Last Arena. De verslagen van de voorbije twee dagen op Dour kan je ook nalezen op onze site. Zoals je hieronder zal vaststellen was het op de slotdag een spervuur van prachtige concerten dat ons hoogtepunt na hoogtepunt opleverde en zo één van de beste festivaldagen van de laatste jaren vormde. Laten we ons maar meteen reppen naar Le Labo want daar stond Heartworms redelijk indrukwekkend te wezen.
NME kwam superlatieven en sterren tekort om het niveau van de debuutep A Comforting Notion te omschrijven en we waren zelf ook redelijk verbluft en dachten dat we naar de opvolgers van Savages aan het kijken en luisteren waren. Heartworms is het Londense doom/postpunkproject van Jojo Orme. Dan Carey bracht het debuut uit op zijn Speedy Wunderground-label. Hij is het die tegenwoordig met de knopjes speelt van Wet Leg en Fontaines D.C. Om maar aan te geven dat de man kwaliteit van ver opmerkt. De muziek van de band is wellicht te obscuur om een Koning Boudewijnstadion gevuld te krijgen in een verre toekomst, maar we zien Orme en haar band volgend jaar met gemak al op Rock Werchter staan.
“Remove the chains, my wrists are in strain”, klonk het in het door merg en been snijdende A Comforting Notion, het titelnummer. Jojo Orme lijkt wel eer te betonen aan Siouxsie en Lydia Lunch. Retributions Of An Awful Life klonk alsof Interpol een macaber duel aanging met The Cure anno 1982. In die tijd toerde Robert Smith met The Banshees, dus het verhaal hield steek. Orme heeft ook rockstar looks en moet niet onderdoen voor Jehnny Beth, noch qua présence, noch qua zangstijl.
Er is altijd iets smerigs en ongemeen boeiend te horen. De outfits waren top en de songs waren zonder uitzondering indringend en opzwepend. Heartworms durfde het zelfs aan Dominion van Sisters Of Mercy te coveren, en die cover na 10 seconden stil te leggen omdat het niet was zoals Orme het wilde. Ze herbegon de Sisters-klassieker en liet een bevlogen versie horen. Jojo laat zich live inspireren door Prince én Aldous Harding, wat het oogcontact betreft. De militaire kostuums moeten ertoe bijdragen dat ze een eigen smoel krijgt in de moeilijke wereld van de postpunk sinds IDLES daar de scepter zwaait.
Consistent Dedication is een nummer waarvan elke Pornography-fan wild wordt. De passie droop van het microstatief. Hebben we hier de vrouwelijke versie van Michael Gira aan het werk gezien? Het is niet alleen Orme die indruk maakte. De band stond strak te spelen en wat een geweldige bassiste heeft ze aan haar zijde. Wow zeg! Orme is naar verluidt grote fan van PJ Harvey, maar vooral van The Shins die haar de liefde voor de gitaar bijbrachten. Op de ‘socials’ van Heartworms valt wel op dat de bandleden echt wel in de schaduw vertoeven van La Orme.
PIAS heeft de band getekend, dus we kunnen al keihard hopen op een Belgisch zaalconcert van de band. Heartworms is nu al de hype van het jaar, en we hebben zelf kunnen inschatten of dat terecht is. Hartje voor Heartworms!
Veel tijd om hiervan te bekomen was er niet want in La Petite Maison Dans La Prairie stond een band geweldig tekeer te gaan. SLIFT staat omschreven als een Franse rockband uit Toulouse. Kan het understatement nog wat worden uitvergroot? Amai, neem het van ons aan, SLIFT is een aan STAKE verwante vorm van een ongecontroleerde natuurramp in gitaartaal. De broers Jean (gitaar, synths, zang) en Rémy Fossat (bas) vormen met hun studievriend Canek Flores (drums) een méér dan ‘powerful’ trio dat zich live door niets of niemand laat afleiden, geen seconde contact maakt met het publiek maar een bijzonder imponerende wall of sound op kruissnelheid etaleert. Het zal in Herk zo geweest zijn op zaterdag, het was zo op Dour op zondag. Benieuwd hoe ze ‘dour’ de week klinken….
Ze hebben twee studioplaten uit, die dateren van toen er nog geen covidvaccins bestonden, en een live plaat van hun eerste post-covidtour. Muzikaal hoorden we heel veel stonerrock en naar metal hengelende spacerock. Hyperion was één van de vier nummers van de in totaal vijf gespeelde songs die nogal uitdrukkelijk in het vaarwater van een band als Part Chimp waren verzeild geraakt. De broers houden wel van een flink uitgesponnen gitaarsolo en het steekt niet op eentje.
Altitude Lake zette rustig in om in een met paddenstoelen verrijkt seventiesklankpalet uit te monden. Tijdens het ellenlange afsluitende Lions, Tigers And Bears dat in onze beleving langer dan een half uur duurde (wat verklaart dat ze maar aan vijf songs geraakt zijn), maar in realiteit wellicht toch “maar” twintig minuten duurde, hoorden we heel veel Motorpsycho-invloeden passeren. Het werd allemaal nog een stuk epischer omdat net tijdens die song een felle regen- en windbui voor een eerder onaangename airco-beleving zorgde. Twee bands op onze teller, en twee keer een volle hete patat op ons bakkes. En dan werden die nog moeiteloos overtroffen door het huzarenstukje dat de derde band op ons programma in Le Garage voor mekaar kreeg.
Lambrini Girls zijn dé band bij uitstek die we het laatste halfjaar al het vaakst in actie hebben gezien. Actie is een erg toepasselijk woord. Een doorsnee Lambrini Girls concert speelt zich niet alleen op het podium af want voor zangeres, gitariste en oproerkraaister eerste klas Phoebe Lunny is de speeltuin de volledige zaal waarin de band speelt. Le Garage was groot genoeg om er een onvergetelijk feestje van te maken. Het was voor ons een eerste kennismaking met de nieuwe drummer, Demelza Mather. Phoebe kwam het podium op gestapt met rasse schreden en keilde al meteen een halfvolle pint het publiek in. You’re Welcome.
Big Dick Energy en Help Me, I’m Gay lieten de set meteen in de opperste versnelling starten maar de tent kwam pas onder hoogspanning te staan bij Mr Lovebomb. Phoebe dook het publiek in en ging al meteen op de schouders haar boodschap verkondigen.
De briljante bassiste Lilly Macieira was ziekjes maar dat was er absoluut niet aan te zien. De basriffs rolden als vanouds van het podium de frontstage in waarna ze als oncontroleerbare golven door de tent raasden en Phoebe meenamen op haar zeilavontuur. Haar boodschap tegen ’trans-exclusionary radical feminists’, terfs, zette ze kracht bij in Terf Wars waarna ze snel weer haar heil zocht in een spelletje ’truth or dare’ in het publiek. Ze beklom een tentpaal en ging in het midden van de tent op de schouders staan terwijl ze een circle pit rond zich organiseerde.
Het publiek at uit haar hand en amuseerde zich rot. Uitgelaten gezichten, een moshende menigte en alle armen en handen de lucht in! Rock-’n-roll rules, bitches! Phoebe moest lachen toen we haar na het optreden de titel ‘female Iggy’ toekende. Bij Lambrini Girls slaat het vuur de ene keer in de publiekspan, de andere keer braadt de haring niet. Op Dour was het memorabel. Phoebe zei hierover “This was the best festival audience to date”. Lilly lag ondertussen languit te bassen op een versterker in de frontstage. We konden met zijn allen de organisatie wel kussen uit dankbaarheid voor al dit moois.
Prijsbeesten Lads Lads Lads en het geniale punkanthem White Van lieten een volledig volgelopen tent kreunen van genot. Lilly nam even het woord bij het inzetten van Boys In The Band waarbij ze de mannelijke overheersing en de vrouwelijke onderdrukking in de muziekwereld aan de kaak stellen. Lilly vroeg om niet passief toe te kijken maar actief te helpen als iemand hulp nodig heeft.
De traditionele afsluiter met meezingmomentjes Craig David was de apotheose van een geweldig punkfeest. De uitgelaten reactie van een extatisch publiek sprak boekdelen. We zagen Lambrini Girls in oktober voor 30 man op een boot, nu stonden ze voor een honderdvoud geschiedenis te schrijven op Dour. Laten we vooral hopen dat ze fysiek het helse tourritme kunnen doorstaan. Phoebe zei daarover: “I can handle it since I’m mental”. Geweldige band! 2023 heeft jullie keihard nodig!
Het zou nog een heen en weer geloop zijn van en naar La Petite Maison Dans La Prairie. Na de hardcore punk lustten we wel een portie elektropop à la Française. Zangeres Clara Cappagli en Armand Bultheel uit Parijs vormen het aanstekelijke duo Agar Agar. Ze kwamen hun tweede plaat Player Non Player voorstellen voor een enthousiast ‘Klein Huisje’. Ondanks haar Franse roots zingt Clara hoofdzakelijk in het Engels, en sommige stukken zelfs in het Spaans. De sound is een soort hedendaagse synthpop die nooit belegen aanvoelt want de arrangementen zijn experimenteel en de zang van Clara blijft aanstekelijk. Vermoedelijk ligt hun achtergrond aan de basis van deze aanstekelijke symbiose. Bultheel heeft een analoge techno-achtergrond, Clara daarentegen was zangeres van de punkband Cannery Terror.
Oudjes als Prettiest Virgin en I’m That Guy van hun eerste plaat geven perfect weer wat te verwachten. We hoorden vreemde spoken word, breed uitgesponnen analoge composities, een prachtig refrein met zoete stem, een opwindende beat en een geniale opbouw van de song naar een zinderende finale. Nieuwe songs als The Visit lijken de band een wildcard te geven voor darkwave festival Grauzone. We kwamen uit bij veel Depeche Mode ‘on speed’ in die song. Dragon was een Fever Ray-like intro voor Dragonlie dat dezelfde dromerige maar complexe zee indook.
Symbiose klonk als iets erg poppy tussen Metronomy, Dream Wife en Kaelan Mikla. Pompende beats werden opgejaagd door de bezeten zanglijnen van Clara. Agar Agar was heel leuk en één van de tofste ontdekkingen op Dour 2023.
Over ontdekkingen gesproken, we waren aanvankelijk sceptisch over de complexe moeilijke start in Le Garage van het Zwitserse trio met de intrigerende naam Omni Selassi. De podiumopstelling was al verrassend met twee drummers, Lukas Rutzen (ook synths) en Mirko Schwab (ook elektroharp). Centraal nam gitariste en pianiste Rea Dubach de honneurs waar. Zij richtte de band op in 2019. Ze komen uit Biel, Bern en Leipzig.
Het simpele feit dat ze deze geflipte muziek schreven in covidtijden en er duidelijk furore mee maken, is al een zege op zich. We namen voor deze band een fotopauze maar werden meegesleurd in hun indrukwekkende caleidoscopische trip. We hoorden geen twee minuten hetzelfde, en de opbouw was ronduit geniaal. Een muzikaal doompakket met pop, grunge, techno en kraut, alles door elkaar en opgepept door een zotte dubbele drumbeleving. Veel humor ook in hun songtitels, zoals Sylvester Stylonce. Horses They Run No. 2 klonk als Räpe Blossoms en Squid en was een heerlijke sludgetrip die wel 10 minuten duurde om nadien nog 10 minuten na te zinderen in onze hoofden. De ontdekkingen vielen op Dour zondag als rijpe vruchten van de boom. Ons mandje werd wel erg zwaar.
La Petite Maison was propvol gelopen voor het optreden van Boy Harsher. Dit Amerikaans duo uit Massachusetts is ondertussen al tien jaar onwezenlijk interessant aan het wezen en van bij opener Keep Driving was de tent al helemaal in de juiste danssfeer.
Jae Matthews is het visuele uithangbord als zangeres, voor de soundscapes van mengpaneelheerser Augustus Miller. Samen runnen ze het label Nude Club en brengen als duo een oververhitte reeks danskrakers die ondergebracht worden in de vakjes darkwave, EBM en post-industrial. Ze zijn sterk beïnvloed door Lost Highway en vrouwelijke artiesten als Alison Lewis en Chelsea Wolfe. Hun vierde album kwam vorig jaar uit en was een soundtrack voor de film The Runner.
Nummers als Give Me A Reason ademen de cool uit van de muziek van Johnny Jewels Italians Do It Better label en de soundtrack van de film Drive uit 2011. Of wat dacht je van Tempers?
Come Closer is een onweerstaanbare stuiterbal van een geile danstrack. Het was weergaloos om de tent uit haar dak te zien gaan in opperste vervoering. Boy Harsher weet hoe ze een feestje moeten houden. Dat was een jaar geleden ook al zo op Grauzone en het is er alleen nog op verbeterd. Culthit Pain werd de verwachte afsluiter van een bijzonder sterk optreden waarbij opviel hoe weinig franjes de band nodig had om een tent een uur lang onder dansstoom te houden.
ØTTA is dj en heet in het normale leven Carlota Neves, ze is een Portugese die vanuit Londen opereert. Ze stond in de Boombox-tent en deed waarvoor de volle tent gekomen was, ze compleet plat draaien met harde techno, pure trance. Het klonk beenhard en lang hielden we dit eerlijk gezegd niet uit, maar de tent stond vol, het zal dus in zijn genre top geweest zijn.
Snel terug naar La Petite Maison, en dit voor de laatste keer. Hoogspanning in de tent want niemand minder dan het onder de taalgrens hyperpopulaire La Femme kwam een geweldig feest in gang steken. Dit zijn Franse psychpunkrockers uit Biarritz, ze zijn al zowat 13 jaar bezig, en hebben een vrij stabiele mannelijk harde kern die de muziek maakt. Gitarist en zanger Sacha Got en keyboardspeler Marlon Magnée schrijven de nummers en die doen dat wonderwel. Denk aan een mix van cold wave, punk en elektropop, in de geest van Sparks, B52’s en Kraftwerk. Dat laatste vooral toch omwille van de slagorde met vier netjes naast mekaar geposteerde synths. Ze hadden blijkbaar een vruchtbare herfst en winter want ze brachten tussen november en mei twee platen uit, Teatro Lùcido en Paris-Hawaii.
We zagen hen vorig jaar in Brussel aan het werk en sindsdien weten we dat La Femme live één groot geweldig feest is, de fans op de eerste rijen reageren half hysterisch en er is een perfecte combinatie tussen de live opzwepende muziek (die is op plaat altijd een stuk rustiger) en een soort collectieve sexy gekte als podiumact.
La Femme verscheen deze keer op het podium met drie musicerende, zingende en dansende vrouwen. En die doen dat in perfect bij elkaar gestyleerde witte pakken op maat, waarvan het jasgedeelte snel verdwijnt en de dames lustig verder doen in bh. Het publiek werd al gek van de zuiderse intro genaamd Fugue Italienne van de in november verschenen plaat. Het betrof officieel ook de zomertour rond die plaat. Geen band ter wereld is even sexy én cool tegelijk als La Femme.
Fanny Luzignant, Sam Quealy en Ysé Grospiron zijn anno 2023 de vrouwen die het mooie weer maken op het podium. De sixties sound van Cool Colorado blijft sfeervol en ondanks het feit dat het een rustig nummer betreft, werd de deining in de tent alleen maar groter. Sacatela komt uit hetzelfde tijdperk maar is hyper sensueel en de vrouwen hitsten de gemoederen danig op. De B52’s sfeer werd niet vergeten want het oudje Mycose kwam langs en het hek was helemaal van de dam. Foutre Le Bordel was het sein voor Quealy om de frontstage op te zoeken en te skydiven. Best wel knap dat ze dit durfde. Het kan voor La Femme soms niet ver genoeg gaan, en al zeker niet in het slot van het concert. Alle remmen gingen los voor de ‘all time classic’ Antitaxi met een uitzinnig publiek dat werd opgezweept door de volledige band die nog maar eens onderstreepte dat wie La Femme nooit live zag, niet weet hoe een echt feest er uit ziet.
In 2009 zagen we Aphex Twin voor het eerst. Dat was op hetzelfde podium, op hetzelfde festival. The Last Arena lag toen wel op een andere plaats want Dour is een beetje verschoven sinds die tijd. Aphex Twin is de bijna 52-jarige Ier Richard David James. Elk toonaangevend muziekblad ter wereld zegt hetzelfde over de man. Aphex Twin is de meest invloedrijke artiest in de hedendaagse elektronische muziek. Hij zette met zijn werk eigenhandig de standaard voor het geluid dat gemakshalve omschreven wordt als techno, ambient en jungle.
Laten we een slordige 30 jaar teruggaan in de tijd naar 1992. Het Belgische R&S label had een sublabel genaamd Apollo Records. Dat label bracht het eerste album uit van Aphex Twin, met inbegrip van nummers die dateren uit zijn tienerjaren. Die plaat heet Selected Ambient Works 85–92 en werd later door Pitchfork omschreven als de belangrijkste plaat ooit gemaakt door computers en keyboards.
Selected Ambient Works Volume II werd twee jaar later door Warp uitgebracht en bracht pure ambient, dat leek een paar bruggen te ver voor veel critici en Aphex Twins fans. Wij vinden dit echter wereldklasse. Ambient is echter niet wat we op Dour 2023 te horen kregen. Wat we evenmin hoorden zijn songs uit zijn Richard D. James Album en de singles rond die periode, Windowlicker en de superhit Come To Daddy. Dat nummer staat een kwarteeuw later nog overeind als ‘die song met de meest angstaanjagende videoclip ooit’. Aphex Twin maakte slechts twee albums sinds die plaat maar op Dour bleek nog maar eens dat techno gepaard kan gaan met kippenvel dat doordringt tot de diepste vezels waarvan je als luisteraar niet besefte dat je die had.
Aphex Twin begon aan zijn voetbalmatch (90 minuten speeltijd met name) in een behoorlijk indrukwekkende setting. Hij zat in zijn dj booth in een soort driehoek ingekapseld met boven zich een vierkant dat uit de ‘visual wall’ kwam gekropen waardoor het een soort gigantische blokkendoos leek. We gaan er van uit dat de visuals deel uitmaken van een uitgebreide cyclus waaruit hij kon kiezen, maar vast staat dat Aphex Twin geen aan- en uitknop heeft ingedrukt en dus niets voorgeprogrammeerd losliet op een aan de grond genagelde massa.
Wat de man onder meer zo uniek maakt is het feit dat – kijk er de setlists van deze zomer maar eens op na – hij nooit dezelfde set brengt. Meer zelfs, hij lijkt elk optreden nieuwe nummers te spelen. Op Dour was het anderhalf uur lang beukende trance en techno, een hardcore set die ons met verstomming sloeg maar nooit over de rooie ging. Het bleef te allen tijde muziek. De visuals waren buitenaards en het woord stroboscopisch komt zelfs niet in de buurt van de realiteit.
Halverwege de set kwam zijn angstaanjagend zelfbeeld uit Come To Daddy op hilarische wijze in de visuals terug. Hij projecteerde een resem Belgische iconen op het scherm, vervormd tot zijn nineties-alter ego, met de grimas er gratis bovenop. Zo passeerden onder meer Adamo, Zwangere Guy, Angèle, Eddy Merckx, Evenepoel, K3, Helmut Lotti, Clouseau en De Rode Duivels de revue. Nog maar eens het bewijs dat hij elk optreden iets totaal anders brengt.
De laatste 10 minuten ging Aphex Twin wel voluit. Snoeiharde techno zorgde voor een apocalyptisch einde van een optreden dat meer leek op de soundtrack die de teloorgang van de planeet Aarde inluidde. Het was heel erg begrijpelijk dat veel mensen vertwijfeld camping en/of parking opzochten, want wat zou Dour hier in hemelsnaam nog aan kunnen toevoegen? Aphex wint altijd. Iedereen die we naar een menig over dit concert vroegen had een reactie in huis genre ‘dolblij hem gezien te hebben, het overtrof mijn stoutste verwachtingen’.
Het contrast met de headliner en onze festivalafsluiter in Le Garage was groot. Desondanks maakte Lebanon Hanover indruk. Het feit dat dit de Britse postpunk/newwaveband lukte is best straf.
De Zwitserse zangeres en gitariste Larissa Georgiou (Iceglass) en de Britse zanger/bassist William Morris (Maybelline) wisten met hun coldwave een aardig gevulde Garage te boeien tot het bittere einde, steevast in een donker en troosteloos decor. We zagen ze recent al een paar keer aan het werk, maar op Dour lijkt iedereen zichzelf te overtreffen want ook Lebanon Hanover was sterk. Ze wisselen elkaar af op zang, het waren wel William en Larissa die alternerend openden met het sterke Alien, dat refereerde aan de plaat Faith van The Cure. Klassiekers als Saddest Smile (Larissa) en Kiss Me Until My Lips Fall Off (William) zetten het optreden meteen in een heerlijke new wave mist.
Zijn Albatross en Gallowdance (beiden door Larissa gebracht, in haar gekende lijzige bijna-dood-ervaring-stem) hun strafste songs? Het zou zomaar kunnen, ze waren in alle geval erg overtuigend. In het absolute slot kregen we feilloos Duits in Du Scrollst en het was de voorspelbare afsluiter Babes Of The ‘80’s die pure New Order in de tent uitrolde. Een paar dagen Dour op rij zou vermoeiend moeten zijn, maar we konden moeiteloos blijven genieten van de donkere psychedelische slotakkoorden die Lebanon Hanover uitgetekend had.
We hebben nu alles gezegd over Dour 2023 en we kunnen er gewoon aan toevoegen dat we er volgend jaar opnieuw willen staan want het Dour Festival bewees nog maar eens dat het een auditieve en visuele totaalervaring garandeert. Een muzikale ontdekkingsreis die niemand anders aanbiedt, althans niet op dit absurd hoge zondagniveau. Doureuuuh! sloot af op meesterlijke wijze. Dour 2024 schuift samen met de Gentse Feesten een weekje op, we passen ons aan!
