Videodroom….. Het kind heeft eindelijk een naam gekregen. Film Fest Gent en concertzaal De Vooruit slaan al een paar jaar de handen in elkaar voor een auditief en visueel spektakel dat ons op een zintuiglijke rollercoaster brengt. Dit jaar – het jaar dat de samenwerking een naam krijgt – opent levende legende Thurston Moore de debatten, en hoé!
Moore kwam naar de theaterzaal voor een uniek en eenmalig optreden. Hij herschreef de soundtrack bij 4 kortfilms van avantgardekoningin Maya Deren. Benieuwd of we duimen en vingers genoeg hadden vanavond.
Maya was een van origine Oekraïense filmmaker die haar baanbrekende carrière in Amerika richting gaf. Ze heette voluit Eleonora Derenkowska en stierf in 1961 op slechts 44-jarige leeftijd. Deren was niet alleen cineast maar tevens fotografe, model, choreografe, danseres en noem maar op. Thurston Moore aarzelde geen moment om in haar oeuvre te mogen grasduinen, want hij werd erg door haar beïnvloed. En hij niet alleen.
4 kortfilms uit de periode 1943-1946 kregen nu de Moore-stempel. Thurston koos in Witch’s Cradle voor de herkenbare geleidelijke aanpak maar in tegenstelling tot zijn eigen Sonic Youth-werk zoals The Diamond Sea of Ambient Guitar and Dreamy Theme hypnotiseert hij ons nu niet met de warme klanken van zijn gitaarvirtuositeit, doch met kille beangstigende nervositeit.
In At Land voegt hij daar een Oosters klinkende saus bij. Het werk van Deren was ons onbekend en we werden niet een klein beetje overdonderd. De stille kortfilms zitten geniaal in elkaar, want de fotografische invalshoek en de acteerprestatie van Maya zelf kruiden de hectische, maar stilistisch wonderbaarlijke beelden.
Moore gaat tijdens Ritual In Transfigured Time op effectenjacht en gebruikt zijn gitaar als bezem. Deze kortfilm voelt eerder onbehaaglijk aan. Of Deren een invloed heeft gevormd op de ontwikkeling van heren als Hitchcock of David Lynch is moeilijk te bewijzen, maar het moet haast zo zijn. Het zijn dit soort films waarbij we achteraf niet uitgepraat raken over wat we nu precies zagen en hoe we het moeten interpreteren.
Klap op de vuurpijl wat dit betreft is haar meesterwerk uit 1943, Meshes Of The Afternoon. Een film die begint met een banale scène die uitmondt in een gejaagde nachtmerrie met een hele waaier aan droomscenario’s. Ronduit geniaal en tegelijk grijpt het naar de keel. Dat deed Lynch haar decennia later na in Lost Highway.
Thurston Moore speelde de soundtrack op weergaloze wijze in. Dit deed hij op een zodanige manier dat we echt in de kortfilms gezogen werden en we eigenlijk vergaten dat er een gitaarvirtuoos live zat te spelen. De onverwachte cinematografische wendingen kwamen ook in de soundtrack terug en Moore voegde aan de beklijvende beelden nog een pittig pigment toe. Moore is altijd al uniek geweest. Hij schreef rockgeschiedenis en maakte in zijn carrière baanbrekende parels uit ogenschijnlijk onbeluisterbare geluidsfragmenten. Steevast gejaagd, hypnotiserend en met bizarre plotwendingen.
Iets zegt ons dat het Maya niet zal Deren dat het uitgerekend Thurston Moore is die haar soundtracks herschreven heeft. Hij maakt haar werk immers nog imposanter dan het al was. Alleen Mr Moore kan dit!
Maya Deren was een genie. Ze liet ogenschijnlijk banale beelden ontsporen en verworden tot een veelhoofdig monster waarbij de kijker plots met een hele waaier aan impulsen, verhaallijnen en emoties te kampen kreeg. Steevast gejaagd, hypnotiserend en met onverklaarbare plotwendingen. Ja, we schreven dit zinnetje voor de tweede keer. Het is maar dat het goed moet doordringen, want deze Videodroom is still fucking with our minds.
