De Kompass Klub, een afgedankte fabrieksloods die zich ergens tussen het stadion van AA Gent en de verbrandingsovens van Gent bevindt. Een kille plek, maar een ideaal oord (zo bleek later) om een uitverkochte massa over te leveren aan de (letterlijk) oorverdovende gitaarsalvo’s van Michael Gira en de zijnen.
Alvorens de decibels werden afgevuurd was er eerst nog een bizar, maar best aangenaam onderonsje met Little Annie. Een cultfiguur die met de meest vreemde muzikale snoeshanen, van Current 93 tot Nurse With Wound, heeft samengewerkt. En natuurlijk Swans, vandaar de support act.
Annie Anxiety, want zo heet kleine Annie, groeide op in de New Yorkse suburbs en deed zo wat alles wat je onder de noemer kunst kan brengen. Haar performance in Gent werd geruggesteund door recent Swans-toetsenist Paul Wallfisch die eerst met zijn drumsticks op zo wat op alles sloeg wat op het podium stond. Wat daarna volgde was een cabaretachtige set waar je wel wat Nina Simone in kon herkennen, of zelfs Baby Dee, of hoe songs klinken van iemand die alle donkere hoeken van het leven heeft gezien. Een fabriek is niet bepaald de ideale setting hiervoor, in een nachtclub waar je door de sigarettenrook de bar niet meer ziet, kan zoiets een belevenis zijn.
Het gebeurt niet vaak, maar bij het binnentreden van de zaal, kreeg iedere bezoeker oordopjes in de handen gestopt. Nodig zo bleek, wie het niet deed (zoals ondergetekende) loopt daags nadien nog suf rond van oorsuizingen.
Een concert die niet alleen de geschiedenis in gaat als één van de luidste optredens op Gentse bodem (en ja, deze jongen heeft tonnen decibelervaring), maar ook als de allerlaatste clubshow van Swans. Hoewel dat woorden zijn waar je nauwelijks iets moet van geloven, iedereen komt ooit wel eens teug, al was het maar als appeltje voor de dorst voor dat pensioen.
63 jaar is frontman Michael Gira, je ziet het, maar je hoort het niet. Eigenzinnig, ook in zijn set. De New Yorkse No Wave-band nam geen genoegen met een greatest hits-set, maar wilde gewoon bewijzen waarom ze vandaag nog van vitaal belang zijn voor de herrezen noisescène. Wie zijn nieuwsgierigheid niet de baas kon en een kijkje nam op de gespeelde sets van de afgelopen dagen wist het al lang, en ook Democrazy kondigde het op zijn Facebook aan: het optreden was niet alleen hopeloos uitverkocht, Swans zou ook twee en een half uur spelen!
De meeste songs kwamen uit het recentere materiaal (To Be Kind en natuurlijk The Glowing Man). Songs die gemakkelijk de kaap van 20 minuten bereiken, en hoewel de gitaargeluiden van Norman Westberg en bassist Christopher Pravdica repetitief zijn, vervelen ze geen seconde. Er zit zelfs een patroon in: opbouwende noise die tot ontploffing komt eens Westberg op de pedaal trapt.
Gira is de charismatische ceremoniemeester. Hij bepaalt wanneer hij in duel gaat met Pravdica of met de nonchalante Westberg die zich meer lijkt te concentreren op zijn kauwgum dan op zijn gitaarwerk, maar wel een heerlijk hels lawaai produceert. De klaagzang van Gira wordt versterkt door de lapsteel van Christophe Hahn en Phil Puleo die volledig verscholen achter zijn drums zit en er meer dan eens, letterlijk en figuurlijk, een lap op gaf. En ja daar zat ook nog in de linkerhoek die Paul Wallfisch die bij iedere noot uit zijn dak ging. Net als het publiek overigens, hoewel er weinig plaats was voor gejuich of applaus, gewoonweg omdat de gitaren een onverwoestbare muur vormden.
Als er een woord van kritiek mag vallen, dan is het misschien het feit dat Swans beter de schaar nam. Twee en een half uur blijft een uitputtingsslag, zeker voor de oren, maar anderzijds: het was de allerlaatste keer, ten minste als ze binnen vijf jaar niet beslissen om nog eens naar Gent te komen! En dan gaan die oordoppen wel in!
