Hoog bezoek bij Nova Express, de tot gezellige jazzclub omgetoverde Gouden Zaal van Kunstencentrum nOna. in Mechelen, vrijdagavond 12 oktober. Of ook: bezoek uit het hoge noorden met het onvolprezen Trondheim Jazz Orchestra & Ole Morten VΓ₯gan en de Marthe Lea Band. Het werd een avond vol bezwerende melodieΓ«n, een traktaat op traditionele Noorse folk, een snuifje moody jazz en vooral heel veel dynamiek en atypische grooves, met heerlijke blazers en dwingende basdreunen, machtige strijkers, piano en orgel en met rijkelijk georkestreerde composities, met of zonder avant-gardistische twist en/of absurde wendingen. Die Noren toch!
βMisschien de luidste jazzconcerten die ik ooit meemaakteβ, zei iemand. En daar is zeker iets van aan. Jawel: het swingde en het rockte behoorlijk bronstig luid de pan uit, zeker met dat Trondheim Jazz Orchestra-geweld, in sfeervolle jazzclub Nova Express, en menig melomaan kwam ogen en oren tekort zowaar. “Wat was dat, zeg?!”, ja, dat vonden wij ook.
Toen we de sfeervol ingerichte tot jazzclub omgevormde Gouden Zaal binnenwandelden, met fraaie jazzmuziek op de achtergrond en we ons een tafeltje uitzochten, wisten we het meteen: opzet geslaagd. Nova Express is een intieme jazz club, nog tot mei, maar we vernamen dat het misschien wel zou verlengd worden. Graag! Dat Nona garant staat voor een boeiend, gevarieerd en gedurfd jazz aanbod was al geweten, dat gaat ook niet meteen veranderen. Vrijdagavond was dat niet anders.
Het Trondheim Jazz Orchestra speelde in 2021 al eens in nona, tijdens het BRAND!-festival, nu versterkt met componist en contrabassist Ole Morton VΓ₯gan lieten deze Noren opnieuw een jazzbommetje ontploffen in Mechelen. De Martha Lea Band had de organisatie al eerder op het podium gewild. Maar onder meer gezinsplanning van Martha Lea hield dat wat tegen. Nu had ze de baby gewoon meegenomen op tour, niet zomaar een baby als het aan klarinettist Andreas Hoem RΓΈysum ligt: βThe most beautiful boy in Mechelenβ.
Marthe Lea Band mocht dus de debatten open in Nova Express. De band deed dat met bravoure en wist ons instant te bekoren met hun fraaie blend aan genres en stijlen. βIt’s very tight already on stageβ, zei Marthe Lea nadat de bandleden zich tussen de vele instrumenten van Trondheim Jazz Orchestra die al opgesteld stonden, wisten te murwen. De muzikante zette in op blokfluit, waarna gedwee de andere muzikanten invielen in een eerste bezwerende en bedwelmend mooie melodie.
Al snel volgden fraaie klarinet-uithalen van Andreas Hoem RΓΈysum, Marthe Lea had ondertussen de fluit voor de saxofoon ingeruild, er was dat knappe vioolspel van Hans P. Kjorstad, de bas van Egil Kalman die aan de knopjes voor zotte effectjes draaide en percussie van Hans HullbΓ¦kmo, waren de ideale begeleiders. Toewerkend naar een catharsis, heerste ook gretig georganiseerde chaos met geniale weerhaken, in deze of was het al die volgende compositie waarin we ons bevonden. Samenzang door alle muzikanten, dan weer een duel tussen Marthe Lea’s sax en de klarinet van Hoem RΓΈysum. Machtig, dystopisch en gracieus.
Even onderbroken door een door alle bandleden prachtig gezongen Noors folkliedje, met ook prachtig vioolspel van Kjorstad en mooie leadzang van Marthe Lea, werden de muzikanten kort voorgesteld, waarop de band ons opnieuw trakteerde op een bijzonder mooie compositie. Weerom een traktaat van vele muziekstijlen bij en door elkaar, meanderend, ingezet door saxofoon en viool, met prachtige zang van Marthe Lea, die een weinig later twee blokfluiten tegelijk aan het bespelen was.
Een erg fijne beleving was dat mooie balanceren op een slappe koord tussen traditionele folksongs met jazzallures en poppy en avant-gardistische, bijzonder speelse neo-jazz. Zonder extra ongeplande vocalen van de jongste Noor in de zaal, want die baby hebben we niet gehoord. De set was voorbij voor we het wisten en smaakte zeker naar meer. Een band om te blijven volgen dus.
Na een korte pauze zochten de vele muzikanten van het Trondheim Jazz Orchestra hun plaatsje op het podium op, dat net groot genoeg bleek. Bandleider, componist en contrabasist Ole Morten VΓ₯gan vervoegde hen een weinig later en deed ons meteen een warrig verhaal over hoe de band, of hij toch corona had gehad, ons geruststellend βbut now we are all cleanβ. Meteen de lachers op zijn hand, ons aankondigend dat ze vooral nummers uit het ‘roze album’, Plastic Wave (2021) zouden spelen, tijdens deze eerste avond van de tour.
Het bonte gezelschap trapte af met een fantastisch, ongelooflijk druk en frivool en stevig AfterMath Rock. Een feest van blaasinstrumenten, heerlijke orgelpartijen die in volle gloed op ons werden losgelaten, de twee drummers die flink van jetje gaven, de diepe contrabastonen van VΓ₯gan, de subtiele strijkers. Je wist niet waar eerst naar te kijken (en luisteren!), en wie op gegeven moment precies wat aan het spelen was, maar het klonk ongelooflijk prachtig en machtig. Even leek het stil te vallen, waarop de melodie weer hernomen werd, een weinig trager, met een machtige baspartij van VΓ₯gan en de blazers die leken te gaan aarzelen en conflicteren. Prachtig!
Met The Far Out Suite, volgens VΓ₯gan geΓ―nspireerd op Duke Ellingtons Far East Suite (1967), βNu ja geΓ―nspireerd; de titel toch, of misschien alleen de titel dan misschienβ, aldus VΓ₯gan, werden we gul getrakteerd op een absoluut magnum opus en een kijk-mama-zonder-handen-spektakel, want wat een absoluut oorgasme.
Bronstige en croonende saxen, fenomenale bas-soli van dezelfde contrabas die voor een beukende groove zorgde, samen met de twee percussionisten. Heuse dancehall vibes nog aan toe! Opnieuw blazers in overdrive, heerlijke pianoriedels en dat machtige orgel, Sofia Jernberg die akelig mooie en onmogelijke dingen met die stem van haar deed, van volle zang tot ijzingwekkende hoge schreeuwen. Wow! Een sublieme trompetsolo, waarna trompetklanken verdwaalden. En wat een ronduit indrukwekkend full on bandgeluid. Zoveel pracht in deze compositie, en een mens heeft te weinig oren. Fenomenaal fantastisch, deze The Far Out Suite.
Disco Dreams begon rustig en slepend, met een hemels helse georkestreerde kakofonie van de blaasinstumenten, halverwege de compositie op ritme gebracht door de percussie en getokkel op de trompet, dreigende pianoklanken en een prominent aangeblazen Hammond. Halverwege dwarse en warse blazers en dan was het helemaal gedaan met de rust. Om dan in klassieke bigband swing uit te monden. In de staart van het verhaal gingen trompettechniek, en vocale exploraties van Jernberg met elkaar in dialoog. Geniaal gedaan weerom. Weliswaar ook géén track van Plastic Wave, maar van Happy Endings (2018). Wél een, alweer briljante, keuze uit Plastic Wave, was het machtige Dismay Redux. Aanvankelijk slepend, dan weer met vele frivole blazer- en percussiepracht, lekker zenuwachtig en gejaagd klinkend.
In de compositie met vermoedelijke titel Future Reason, zo goed verstonden we het Noors Engels van VΓ₯gan niet altijd, mocht Sofia Jernberg opnieuw haar stemkracht en pracht demonstreren. De blazers waren weer omni-present maar de strijkers kregen hier ook een heel erg mooi open doekje. En de vioolsolo van de ravissante Josefin Runsteen klonk hemels.
Op een gegeven moment zijn we gestopt met noteren. Hoe krijg je al die intense indrukken verwoord ook? Vanaf dan lieten we ons verder meeslepen in de wondere wereld van het Trondheim Jazz Orchestra en hun lichtjes gestoorde leider. En ook de muziek zat vol absurde weerhaken, wendingen en hier en daar wat slapstick!
Een concert van Trondheim Jazz Orchestra moet je echt meegemaakt hebben. Je komt gegarandeerd oren te kort, maar laat je, zoals wij deden, gewillig overdonderen. We beloven je een magische ervaring. En dan kan het inderdaad dat een mens na afloop zich afvraagt: βWat was dat?!β. Huiswaarts keren, of eerst nog richting merchandise, of nog even bekomen bij een drankje, met een grote brede glimlach op het gezicht. Bij ons staat die er nog!
MARTHE LEA BAND: Facebook – Instagram
TRONDHEIM JAZZ ORCHESTRA: Facebook – Instagram
