Amper bekomen van het grote feest van Randy Weston’s African Rhythms Centennial en de pracht en kracht van de eigenzinnige composities van ‘onze eigen’ Ruben Machtelinckx op zaterdag, maakten we ons op voor de vierde en laatste dag Jazz Middelheim. Dit was de dag dat ‘Van The Man’ geprogrammeerd stond, dat was meteen te merken bij aankomst. Het zou druk worden, zoveel was zeker. Enkele die-hard Van Morrison-fans hadden alvast de eerst vijf rijen in de Main Stage-tent ingepalmd, om zeker te zijn van hun spot zondagavond. We kunnen maar hopen dat ze ook van de rest van het programma genoten hebben. We vrezen dat ze niet tot bij de Club Stage geraakten waar Nicolas Kummert mooie dingen deed. Wij gelukkig wel.
PENNY FREEMAN + MARK GUILIANA
De Jazz Talk met Mark Guiliana hebben we helaas grotendeels gemist, maar we zaten tijdig klaar om de man in actie te zien, op het hoofdpodium, samen met studenten van het Koninklijk Concervatorium Antwerpen. De gelegenheidsformatie luisterde naar de naam Penny Freeman + Mark Guiliana. We gaan met de deur in huis vallen: dit was absoluut fantastisch. Van bij de eerste noot werd het publiek van de sokken geblazen. Dit viertal bracht heerlijke ritmische, lichtjes experimentele, epische jazz om van te smullen. Willem Heylen wist ons eerder al te verrassen in de Mechelse Jazzzolder en met de band Whexp won hij in 2015 Jazzcontest Mechelen. Maar wat de jonge gitaarheld hier stond te doen was nog een pak straffer. De hemelse gitaarklanken die Heylen uit zijn gitaar toverde waren subliem. We durven haast stellen: Pat Metheny, pak maar in, hier is Willem! Bij momenten deed het gitaarlandschap dat Heylen evoceerde effectief denken aan het werk van Metheny, al hoorde je ook al een interessante zoektocht naar een eigen geluid. Het baswerk van Cyrille Obermüller was behoorlijk strak, de solo in The Importance of Brothers, of toch een variant op deze Guiliana-compositie uit Family First, was indrukwekkend. De bezwerende bassolo van Obermüller werd gevolgd door een ingenieuze pianopartij van Karel Ceulenaere die akelig dicht bij die van Mike Garson in David Bowies A Small Plot of Land kwam (Outside, 1995). Waarom zien we toch vaak Bowie-links op deze Jazz Middelheim. Is dat de schuld van Mark Guiliana? De meeste stukken in de set werden overigens door Ceulenaere, Obermüller en Heylen aangereikt, zo zat Heylens compositie Slaapzacht ook in de set. Het veklaart dat Guiliana soms heel aandachtig naar de partituur moest kijken. Toen Guiliana kort het woord nam en iedereen op deze laatste dag van het festival verwelkomde, was hij ook vol lof over de studenten en over de vlotte samenwerking. Hou dat contact met Guiliana maar warm, kerels! Het geweldige gitaarspel van Heylen, de strakke bas van Obermüller en de fraaie pianostukken van Ceulenaere traden in dialoog met het unieke erg ritmische, soms zelfs hyperkinetische percussiewerk van Mark Guiliana. Het resultaat was ronduit indrukwekkend. Het gezelschap kreeg dan ook een staande ovatie. Nadien pikten we het interview met de drie studenten bij Klara mee. Ook Klara was overduidelijk onder de indruk. En terecht. We maakten ons een voorzichtige eerste bedenking, meteen na dit optreden: misschien was dit wel het beste concert van de dag? Een ding is zeker, van deze jongeheren gaan we nog horen! Hopelijk!
IGOR GEHENOT + NICOLAS KUMMERT DUO
Saxofonist Nicolas Kummert was onze gastheer op de Club Stage. Het energieke dansfeestje was voor later, hij begon de dag rustig samen met pianist Igor Gehenot. Het duo smeet zich op een aantal gekende pop- en zelfs grungeclassics zoals een Smells Like Teen Spirit (Nirvana), Hallelujah (Leonard Cohen) en Wonderwall (Oasis). Goed gedaan, en Kummert toont zich een begenadigd zanger. Maar wij konden toch nog het best de eigen composities Lena (Gehenot) en It Ism (Kumert) smaken.
BECCA STEVENS
We waren best benieuwd naar die beloofde engelenstem van Becca Stevens. De geloofsbrieven logen er niet om. We beloofden bij onze tien tips een beklijvend optreden, maar dat viel toch wat tegen. Jawel, Becca heeft een heel mooie stem en ze speelt niet onaardig op de gitaar en ukulele. Maar echt onder de indruk waren we niet. Liedjes zoals Tillery, Clean Man, Lean On of Venus klonken zeker niet slecht, daar niet van. Durven we gewagen van ongevaarlijk dertien in een dozijn popdeuntjes? Ja, we durven. De jonge zangeres sprak een vage appreciatie uit voor het festival: “dit is een speciaal festival, want hier zijn zoveel bomen”. Euhm?. Verder vond ze dat het applaus te traag op gang kwam, dat had ze nog nooit meegemaakt. En ook “jullie applaudisseren ook zo langzaam!” Of je zo de sympathie van een publiek waarvan het merendeel nog nooit van je gehoord heeft, opwekt, betwijfelen we, beste Becca!
RESONANCE
In Resonance werkt Nicolas Kummert samen met gitaristen Lorenzo di Maio en Frederik Leroux en bassist Daniele Cappuci. Het quartet vulde de ruimte van de Club Stage met langerekte sfeervolle gitaarscapes waarbij Kummerts haast wanhopige en bluesy saxofoon voor het extra accent zorgde, ondersteund door de diepe bas van Capucci. De gitaren klonken bij wijlen eng en gevaarlijk in de composities Joy en Black Rain, in Court Circuit was het een meer heldere gitaarklank die regeerde. Voorwaar geen gemakkelijke muziek, maar je bleef erbij op het puntje van je stoel zitten. Knap en intens en het smaakte naar nog.
DANS DANS
Even vlug naar de Main Stage in de grote tent was minder evident, het was ondertussen behoorlijk druk. De Van Morrison-fans waren nu allemaal aangekomen. Maar heel wat volk in de tent kwam, en geef hen eens ongelijk, toch ook voor de sensatie die Dans Dans is. En Bert Dockx, Steven Cassiers en Fred Lyenn Jacques stelden allerminst teleur. We werden getrakteerd op een powertrip om U tegen te zeggen, hyperstrak en behoorlijk intens. Een melodielijn die verdween om dan toch steeds terug te komen, verschillende effects en lagen, a-typische structuren en tegentonen, aanstekelijke ritmes en jazzy loops die op je dansbeentjes mikten. Maar daarvoor stonden er net wat teveel stoelen in weg. Dans Dans mag dan wel sterk de platgetreden vermijden, de knipoogjes naar jazz en traditionele rock waren, voor wie ze ontdekte, geniaal. Zo kwam er op gegeven moment een Apache-gitaartje te voorschijn, dan weer zaten er typische jazz-elementen in verborgen. Dans Dans wist te imponeren en kreeg dan ook een staande ovatie. Bert Dockx sprak de gevleugelde woorden “Hallo, goedenavond. We gaan nog een nummer doen. Veel plezier met Van Morrrison!”. En nog een batterij overheerlijke collectie slotgrooves volgden. Een net iets te luid “Wow!” ontglipte ons.
KUMMERT/ SAMB/ VAN HULTEN: SYM
Het was opnieuw tijd voor een van de exploten van Nicolas Kummert, nu met SYM waarin de saxofonist-zanger samenwerkt met Hervé Samb(gitaar en stem) en Jasper Hulten (drums). Op de clubstage liet het duo zich bijstaan door de Nederlandse drummer Jasper Van Hulten, die we kennen van ondermeer zijn werk bij Tutu Puoane en Eric Vloeimans. Een heel andere drumstijl dan die van Steven Cassiers van Dans Dans, een heel stuk gevarieerder en virtuozer. Kummerts sax werd elektronisch vervormd, Samb sloeg ons rond de oren met snelle gitaarriffs. Na het eerste best wel heavy nummer volgde zowaar de standard Over The Rainbow, met een kwinkslag naar West-Afrika. Nadien werd er stevig gerockt. Het kon wat ons betreft nog gerust een flink stuk doorgaan zo, maar we mochten ‘Van The Man’ niet laten wachten.
VAN MORRISON
Wat zou het worden, een sterke en geïnspireerde en feestelijke set, of een nukkige Van The Man die wat met de muzikanten zou staan ruziemaken en een ‘take the money and run’-set zou afhaspelen? We vroegen het ons af, met Van Morrison weet je nooit naar verluidt. Lang zou het niet duren om gerustgesteld te worden. Wanneer eerst de begeleidingband plaats had genomen, riep de toetsenist “Van Morrison!”, een overvolle Main Stage-tent juichte terwijl Van Morrison al saxofoon spelend rustig het podium opwandelde. En kun je beter openen dan met een geweldig Moondance? De vraag stellen is ze beantwoorden! Moondance ging naadloos ov
er in een snelle en behoorlijk swingende versie van Have I Told You Lately, wij verkiezen deze versie boven de tragere, Van. Goede keuze dus. Van Morrison was goed bij stem en pauzeerde enkel tussen de nummers door om van zijn kop thee te drinken of om zijn muzikanten instructies te geven. Uitstekende muzikanten trouwens, met zalig hammondorgelpartijen, uitstekend gitaarwerk, een fijne ritmesectie, uitmuntende backing vocalistes en Van zelf die behalve de vocalen ook alle saxofoonpartijen voor zijn rekening nam alsook de bluesharp. Het ging behoorlijk vooruit, haast geen pauzes tussende nummers. Het leek of Van dringend een vliegtuig te halen had. Gelukkig deed de haast niets af aan de kwaliteit. De eerste songs in de set, met ondermeer ook Magic Time, Warm Love en Wait a Minute Baby waren duidelijk op het jazzpubliek geënt, maar de Belfast Cowboy trok daarna meermaals de blues- en rock ’n rollkaart, met een bijvoorbeeld de uitmuntende medley Baby Please Don’t Go/Parchman Farm/Don’t Start Cryin’ Now.
En, later in de set, zijn interpretatie van Shake, Rattle and Roll. Jongens, wat een feest! We waren behoorlijk blij om Here Comes The Night, de Them-classic, die Van The Man al vrij vroeg in de set prijsgaf, alsook met Sometimes We Cry, Roll With the Punches en het o zo mooie Days Like This. En jawel, we shalalalala’den vrolijk mee bij Brown Eyed Girl. Maar dé absolute hoogtepunten waren toch Bright Side of The Road, Moondance,waarmee geopend werd, en een lang uitgesponnen, swingend en allesverzengend gloeiend Gloria, dat de hele zaal op stelten zette. Nee, het mag niet, maar wat gingen de stewards doen: de middengangen stonden ondertussen tjokvol.Verder ei zo na niemand die nog neerzat, behalve misschien de VIPs in de Golden Circle? Dansen was de boodschap én meezingen uit volle borst ook natuurlijk. Wij hadden dat vroeger meermaals gedaan toen Simple Minds Gloria aan hun Ghost Dancing koppelden, en vorige week nog bij Patti Smith in het Rivierenhof. Maar nu konden we dus meebrullen met de legende zelf!
Van sprak eindelijk: “Thank you, a big hand to the band!”. De toestenist scandeerde opnieuw “Van Morrison”, en wég was eenenzeventigjarige Ier, terwijl de band nog ijverig verder speelde en het publiek blééf zingen. Dit was fenomenaal. Jazz Middelheim had het getroffen, geen nukkige Van Morrison, wel een uiterst geconcentreerde en gefocuste zanger-saxofonist die samen met zijn goed geoliede band een subliem optreden neerzette.
DRIFTER
We vreesden een beetje dat Nicolas Kummert, terwijl de grote massa toch het terrein aan het verlaten was, voor een lege tent zou spelen. Het is niet altijd even dankbaar om na de hoofdact op het hoofdpodium spelen, zeker niet als die Van Morrison heet. Maar gelukkig was er flink wat belangstelling voor Drifter, het project van de zanger-saxofonist, toetsenist Alexi Tuomarila en bassist-gitarist Alex Gilain. Dit trio bracht een behoorlijke poppy en funky set. Op onze notities lezen we zelfs: “überfunky”. Sommige van de songs viseerden inderdaad ons gevoel voor ritme. Kummert zei ook letterlijk: “als jullie willen dansen, laat je gerust gaan. Het is de laatste kans op Jazz Middelheim. Anders moet je tot volgend jaar wachten”. Een aantal jongelui ging er gretig op in en Kummert wandelde met de saxofoon in de hand het podium af en vervoegde hen in de dans. Behalve uitermate dansbaar, bracht Drifer ook sfeervolle en bloedmooie composities. Als toemaatje verraste de band ons nog met een briljante cover van King of Pain, van The Police. Sting zou na The Police een jazzy solo-album maken, en heeft ook zijn roots in de jazz. En we denken dat hij deze jazzy en funky versie van de Police-song wel zou kunnen smaken. Wij alleszins. We spraken na afloop nog met ondermeer de collega’s van Jassepoes en Jazzzolder Mechelen en er was consensus: Van Morrison was behoorlijk sterk, al was het misschien een routineuze set, maar een ideale afsluiter op het hoofdpodium. Nicolas Kummert doet erg knappe dingen, waarvan wij vooral Drifter en Resonance het beste smaakten, maar de revelatie van de dag, misschien wel van deze editie van Jazz Middelheim tout court, was toch Penny Freeman + Mark Guiliana, behoorlijk ‘van ons melk’ waren we. En nog.
De alweer zesendertigste editie van Jazz Middelheim is ondertussen geschiedenis. Het was de eerste keer Jazz Middelheim voor Luminous Dash, daarom niet de laatste. We tekenen graag opnieuw present op dit uitstekend georganiseerde festival, tot augustus 2018, als het aan ons ligt!
Mark Van Mullem
