Ze is terug. Vijf jaar geleden was ze plots overal: Naaz, het Koerdisch-Nederlandse meisje dat schijnbaar moeiteloos prachtnummers als Someday en Words uit haar mouw schudde. Even abrupt als ze verschenen was, verdween ze ook weer uit de schijnwerpers. Tot ze vorig jaar opnieuw op onze radar opdook. Als volwassen vrouw deze keer, maar met hetzelfde gevoel voor meeslepende melodieën en teksten die onder je huid kruipen.
Sad Violins, het weergaloze nummer waarmee de zangeres in mei vorig jaar een nieuw leven begon, ontbreekt gek genoeg op dit album. Never Have I Ever ontvouwt zich immers als één lang verhaal en Sad Violins paste niet helemaal in die verhaallijn. Jammer, maar geen paniek: vertrouw op Naaz, zij heeft het perfecte oor.
Luister maar naar subliminal message, dat openklapt tot een groots en meeslepend popnummer met hollywoodiaanse sfeer in de refreinen. Moeiteloos zweeft ze daarna naar de akoestische pracht van hyper independence en de indierockinvloeden van one day en alive.
Meer nog dan een oor heeft Naaz echter een stem. En dan doelen we niet alleen op haar stemgeluid dat fluistert, bezweert en overrompelt: deze zangeres heeft ook iets te vertellen. In het titelnummer bijvoorbeeld, waarin ze heen en weer geslingerd wordt tussen verplichtingen en verwachtingen en haar wens om een vrije vrouw te zijn: “And I try to be a good wife / to be a nice daughter / but free like water”. Of daughter, met die regels die nog lang door je hoofd blijven spoken: “I got the blessings of my father / to end the man who killed his daughter.”
In de taal van haar ouders en voorouders zingt Naaz azadî, ongetwijfeld haar belangrijkste nummer, een ingetogen protestlied dat alleen maar aan betekenis heeft gewonnen sinds de tragische dood van de Iraans-Koerdische Jina Amini en de daaropvolgende opstanden tegen het repressieve regime in Iran. “How many years can some people exist before they’re allowed to be free?” vroeg ene Bob Dylan zich in de jaren zestig af. “Er is geen leven zonder vrouwen en daarom is er geen vrijheid tot alle vrouwen vrij zijn”, verkondigt Naaz op dit eigenste moment.
De titel komt dan ook van het Koerdische gezegde “Jin, Jiyan, Azadî”, oftewel “vrouw, leven, vrijheid”. Zoek de vertaling van de tekst op, als je net als wij het Koerdisch niet machtig bent, maar luister eerst naar het gevoel dat de zangeres in haar stem legt en alle taalgrenzen overstijgt.
“Born in the west but still see mountains wherever I go”, schrijft Naaz over zichzelf. Ook al zag ze in Nederland het levenslicht, toch neemt ze haar roots overal mee naartoe. Dat zie je ook op de hoes van dit album: aan de horizon van de Hollandse polders tekenen zich de bergtoppen van Koerdistan af. Naaz is dus nog lang niet uitverteld en wij hopen dan ook dat ze nu voorgoed is teruggekeerd naar de wereld van de muziek en we haar bevrijdende stem nog veel mogen horen.