Soms komt muziek met een handleiding en soms is dat ook nodig. Dat is zeker het geval bij de 3-cd reeks Playing with Standards van pianist en componist Seppe Gebruers. In die reeks neemt Gebruers een aantal jazz standards onder handen. Enerzijds door te doen wat jazz muzikanten nu eenmaal graag doen: improviseren. Anderzijds ook door de nummers niet op één maar op twee piano’s te spelen.
Nu denk je waarschijnlijk: “Fijn, maar daar heb ik geen handleiding voor nodig!” Maar er is uiteraard een twist… de twee piano’s staan namelijk niet hetzelfde gestemd. Piano één wordt normaal gestemd op 440Hz, piano twee daarentegen wordt een kwarttoon lager gestemd (427.5Hz), en dan kom je in onbekend muzikaal vaarwater terecht.
De klassieke stemming zoals we die in het Westen gewoon zijn, werkt met halve noten en we zijn daar allemaal al heel ons leven aan gewend gemaakt. Nochtans bestaan er andere stemmingswijzen en eens je de Westerse muziek achter je laat dan gaat er een hele nieuwe wereld voor je open.
De vraag die Gebruers zich stelt op deze driedubbelaar is wat er met standards – die per definitie standaard/harmonisch klinken – gebeurt als je ze uit hun comfortzone haalt.
Het antwoord kan je 44 nummers lang horen en het is toch even wennen. Kunst wil (soms) uitdagen en mensen aanzetten om de wereld anders te bekijken en daar slaagt Gebruers in Playing with Standards zeker in. Op dat punt is de missie geslaagd. Het gebruik van kwart tonen brengt een spanning in de nummers, een spanning die (bij ons toch) ontladen wordt wanneer hij terugschakelt naar de ‘dominante’ piano. Werken op twee piano’s voegt inderdaad iets toe aan de nummers die plots soms heel ongemakkelijk klinken.
En ja, je geraakt wel gewend aan die andere stemming maar helemaal lekker voelt het zelden. De reden daarvoor is natuurlijk dat je de muziek als het ware forceert in een afwijkend formaat. Dat staat in schril contrast met bijvoorbeeld Oosterse muziek waarin de compositie aangepast is aan de stemming en de twee dus hand in hand gaan. Gebruers heeft er daarenboven geen moeite mee om hier en daar stevig buiten de lijnen te kleuren tijdens zijn improvisaties. En zo krijg je een dubbele ingreep die de ene keer al makkelijker verteerbaar klinkt dan de andere. Spannend en boeiend blijft het in ieder geval wel.
Zoals de muziek met standards speelt, heeft het label ook gevraagd aan een aantal visueel kunstenaars om te spelen met een foto van Seppe en zijn twee piano’s waarmee de opname werd gemaakt. Zo willen ze uiteindelijk komen tot een uitgave van een 50-tal kunstwerken die verschijnt samen met de lp’s.
Op vrijdag 20 januari stelt Seppe Gebruers zijn album voor in de Gentse Ha Concerts, tickets en info over dit concert vind je hier.
Verder kan je hem ook hier nog aan het werk zien:
26/01 – Rataplan, Antwerpen
28/01 – KC Nona, Mechelen