Tekst: Nel Mertens (nm) en Hans Vermeulen (hv)
Foto’s: Hans Vermeulen
De namiddagen leken steeds vroeger te starten, na enkele dagen Grauzone Festival. Gelukkig was het aanbod in Den Haag zo ruim, dat we niet meteen in een moshpit hoefden te belanden. (nm)
Het Nederlandse project Legowelt was dan ook ideaal om een laatste festivaldag mee af te trappen. De grote zaal in Paard. stond vol met stoeltjes. Een zittende voorstelling dus, van iemand die ze “de geluidstovenaar uit den Haag” noemen. Hij tovert niet alleen met geluid, blijkbaar want hij kwam er zijn zelfgemaakte film Ambient Trip Commander voorstellen, begeleid met livemuziek.
De artiest in kwestie stond met de rug naar het publiek, naar het grote scherm gericht, waarop zijn animatiefilm – voor een eerste keer voor een publiek – geprojecteerd werd. De animatiefilm baadde in fantasy- en sciencefictionstijl en de muziek die hij daar live bij bracht, sloot daar perfect op aan. Het leek alsof hij ter plekke een op techno geïnspireerde drone-/ambientset voorzag.
Prikkelend zachte soundscapes wisselden noisy droomwerelden af in een wereld waarin realiteit en sci-fi elkaar ontmoetten. (nm)
In de kleine zaal was Malvina ondertussen begonnen aan haar optreden. De pittige – voor ons volledig onbekende – dame bleek dé ontdekking van het weekend te zijn. Malvina Meinier is pianiste, componiste (ze schreef onder meer de soundtrack bij de film Horses Of God waarmee ze de award voor beste originele soundtrack ontving op het Nationale Filmfestival in Tangier), producer, zangeres, paaldanseres… Performen is haar dus niet vreemd. En toch debuteerde ze met dit project op Grauzone en tartte daarmee alle genrelabeltjes.
Men plakte er ‘pop noire’ op. Maar het was meer dan dat. We kregen haar debuutrelease I Think My Brain Is Weird (maart 2023) te horen en die wankelde in al zijn stevigheid tussen electro en techno, verweven met trap en metal. De teksten klonken introspectief, emotioneel hard en vol woede. En die liet ze spelen tussen al de genres die ze liet kruisen in nummers als For The Fun, Monogatari – X, Forever, Findom, Mercedes, Whip It en Feelings. Vooraleer ze aan Brat startte – haar eerste single – gaf ze aan de hulp van het publiek nodig te hebben, om steeds luider en luider “Brat” ( “snotaap”) mee te schreeuwen. Van bij de eerste seconden had ze het publiek alweer helemaal mee. Toen ze aankondigde dat ze zou afsluiten met een rustig (“soft and sad, she said…”) nummer, geloofden we haar niet meteen. En dan volgde Sorry… Een intens emotioneel, traag en ronduit prachtig gezongen nummer, dat haar zangtalent helemaal tot zijn recht liet komen. “Sorry. I’m not sorry. I like the power just like you. Don’t you look me in the eye.”
Daar waar ze tot dan vooral spoken word, screams en rap bracht, bleek ze hiermee ook nog eens een stem van een – jawel – geüpgraded nachtegaal te bezitten. Naarmate het breekbare nummer vorderde, werd het duisterder en intenser, met drums en viool. (nm)
We kozen even weer voor iets rustigers, deze keer in de kleine, houten arena in GR8, waar IJdelheid het podium innam. Het bleek Ruben Wijlacker, die hiermee solo zijn ding doet. Wijlacker is bekend van zijn blackmetalband Grey Aura, maar gooit het met IJdelheid over een heel andere boeg. We kregen nummers van zijn albums Unholy (2022) en Alas, I Am Morbid! (2023) waarin hij zijn gelaagde, experimentele dreamfolk laat horen. Etherisch, esthetisch en begeesterend. Een vrijwel leeg podium, met enkel een elektrische gitaar, Ruben en zijn stem. En wat voor een stem én stembereik. Alsof Thom Yorke (Radiohead) even naar Den Haag was afgezakt… Wij voelden ons ondergedompeld in een warm sfeerbad, waarbij ook de teksten sterk overkwamen. (nm)
We waren overduidelijk niet de enigen die op de traditioneel rustiger Grauzondag pittigheid verkozen en waar kan je dan beter zijn dan in The Grey Space Basement? Een lange wachtrij tot ver buiten de ingangsdeur liet vermoeden dat er iets op til was. Spike Hellis was zich aan het klaarmaken voor het meest exuberante optreden van het hele weekend. Het podium was geen podium meer maar een met draad en TL-lampen afgezet parcours.
Spike Hellis is een duo uit Los Angeles. Cortland Gibson en Elaine Chang verschansten zich op een stelling die in de zaal rond de eerste betonnen paal was verankerd. De zichtbaarheid was minimaal en fluogroene verlichting zorgde voor extra ondersteuning. Koud gepakt in een nochtans subtropisch aanvoelende bunker gingen we achteraan de zaal de sfeer opsnuiven om daar Kim en Mathieu van Skemer aan te treffen. We hoorden een technobenadering van wat The Prodigy in de jaren ’90 maakte, voor zover dat al geen techno was bij momenten. Kim zei terecht dat er veel Atari Teenage Riot te horen was (hv).
We opteerden finaal voor het Paard café want daar stonden warempel opnieuw Belgen op het programma. Dat fluogroen van daarnet matchte perfect met de bandnaam. Lézard, hagedis, komt warempel uit Gent. Rijden we als muziekrecensent speciaal van Gent naar Den Haag om daar buren voor het eerst te zien spelen. Het was een heel enthousiast kwintet dat zeker opviel op Grauzone. Vooral omwille van het funky karakter in de eighties popconstructies. Als we dan toch een voorbeeldreferentie moeten scanderen dan maar Talking Heads. Zanger Neil Claes is een gitarist maar toch ook een dichter want hij rijmt graag in zijn songtitels.
Myrthe Marnef kreeg in alle geval een hoge score op het tussentijds rapport ‘zangeressen die niet kunnen blijven stilstaan’. We werden bijna even enthousiast als zij, dat mag toch even onderstreept worden. Maakte de hagedis ons alert en angstig? Nee dat nu ook weer niet, maar het was het vervellen meer dan waard en hopelijk spelen ze later dit jaar niet alleen in een straal van 2 uur rond Gent en dus gewoon in onze stad (hv).
Ook deze Belgen stonden vorig jaar al op het Grauzone-podium. Deze keer mocht het Brusselse Ultra Sunn het hoofdpodium inpalmen. Terecht, want ze treden steeds meer op de voorgrond in de scene. Ze hadden er net hun Latijns-Amerikaanse tournee opzitten en hun debuutalbum komt er in april aan. Het gaat dus goed met Ultra Sunn! En dat toonden ze ook vanavond. Ze straalden in hun mix van coldwave en EBM. We kregen alvast enkele van hun nieuwe tracks zoals Shake Your Demons en Broken Monster, te horen, maar evengoed ‘oudere’ nummers (tussen haakjes, want het gaat hier over een relatief jong project, gestart in 2019).
Gaelle Souflet deinde mee op de electro die ze vanachter haar tafel toverde, terwijl Sam Huge zich als een god op het podium voelde. Groots, zelfzeker, met stralende lach en vaak met wijd gespreide armen, zocht hij een nauwe interactie met het losgeslagen publiek. Aanstekelijke sound toch wel, die ze hier neerzetten. EBM en coldwave, maar toch ook wel in enkele tracks wat techno-elementen, waardoor we regelmatig een Underworld-herbeleving ervoeren! En dat kunnen we alleen maar aanmoedigen. En volledig ondergedompeld in een magisch donker dansfeestje, was het al helemaal uitkijken naar het volgende. (nm)
The Grey Space Basement had op dag drie ook een minder moment. Drie dames van Grandmas House, een behoorlijk overtuigend en woest punktrio uit Bristol, kwam optreden nadat het puin geruimd werd van Spike Hellis. Dat gebeurde met wat vertraging op het voorziene uurschema en dan loop je als band snel het risico zieltjes te verliezen die in dit geval op tijd in Paard wilden zijn voor de passage van headliner She Past Away. Ze speelden in oktober al het voorprogramma van IDLES, wat dus meteen al de nodige buzz rond hen veroorzaakte, en op Left Of The Dial voor volgepakte zalen zorgde.
Ze zingen alle drie, bassiste Zoë Zinsmeister verzorgde enkel de tweede stem. Drummer Yasmin Berndt en gitarist Poppy Dodgson verdeelden mooi de zangtaken onder elkaar. Hun korrelige sound klonk in de kelder extra korrelig. Veel structuur en veel ruis is een andere manier om dit te beschrijven. Het geluid van de drie kunnen we best omschrijven als veel lawaai maar lekker lawaai. Het was hoe dan ook voer voor fans van Pixies, Magnapop en Nirvana. Ze leken zoals meer bands in de kelder initieel last te hebben van het geluid dat zich halfweg mooi ‘rechtkromde’ en schurend de happy few kon overtuigen. Dit trio is echt de moeite om een live-kans te geven en het nummer dat ze op Grauzone twee keer (want ze speelden ook gisteren) voor het eerst brachten was de perfecte adelbrief hiervoor. Binnenkort in Gent te bewonderen overigens op Badlands (hv).
Daar waar we in 2006 nog vreemd opkeken toen er ineens Turkse postpunk verscheen, stonden we de laatste jaren gestaag op de eerste rij klaar om meegesleurd te worden in de duistere wereld van She Past Away. De sfeervolle melancholie waarin Volkan Caner (zang, gitaar) en Doruk Ozturkcan (toetsen, bas) hun unieke sound neerzetten lokte ons al naar ieder optreden in de buurt.
Pulserende baslijnen, hypnotiserende ritmes, beklijvend mysterieuze melodieën: ook vanavond was het weer van dat, in nummers als Ritüel, Sanri, Durdu Dünya, Asimilasyon… We kregen ook twee knappe nieuwe nummers te horen waarvan we jullie de titels nog even schuldig blijven, ons Turks is ondermaats. Eentje ervan verschijnt binnen twee maand als single en kondigt de komst van een nieuw album aan! Nog een extra reden om geen enkel aankomend concert van hen te missen. Het was alweer heerlijk dansen in de broeierige energie die het duo uitstraalde op het publiek! (nm)
Waar het festival vorig jaar met Dame Area voor een oplawaai vanjewelste koos om het driedaagse feest af te sluiten in het Paard-café, werd nu een even overtuigende afsluiter verzocht de debatten te beslechten. Het duo in kwestie kon zelfs bij wijze van spreken op pantoffels afzakken naar Paard want Lifeless Past speelde een thuismatch hoewel drummer Daniel uit Rotterdam afkomstig is. Zanger/gitarist Satori wilde de klank perfect hebben en geraakte in onmin met zijn kabels. Eens alles goed zat, kregen we het beste te horen wat new wave anno 2024 te bieden heeft. Hun donkere geluid helde nadrukkelijk over naar gothic punk die diepgeworteld is in de late jaren ‘80.
Het is met deze heerlijke benadering van een te vaak monotoon uitgewerkt genre dat ze ook de verzamelde concurrentie tot muzak hadden herleid op BIM-Fest, exact 71 dagen geleden. Oud en veel nieuw werk werd vlot afgewisseld en het constante torenhoge niveau herleidde het grootste gedeelte van het bijzonder fraaie café in een moshpitzone. Satori vertelde dat een nieuw album héél gauw gevierd kan worden. De concertkalender van Lifeless Past oogt alvast stampvol en dat leek ons erg logisch. Het was de perfecte afsluiter van een alweer zinderend Grauzone dat tijdloze muziek steevast blijft injecteren met artiesten die de toekomst aan het herschrijven zijn. Lifeless past? Life is future ja!
