Tekst: Nel Mertens (nm) en Hans Vermeulen (hv)
Foto’s: Hans Vermeulen
Na een tweede Grauzone festivaldag, konden we alleen maar de ’terechtheid’ beamen van hun drievoudige nominatie voor de felbegeerde IJzeren Podiumdier-award van de VNPF, o.a. voor de categorieën Beste Festival en Beste prestatie Duurzaamheid. Van de ene locatie naar de andere hoppen, zo veel mogelijk moois meepikken, maar evengoed genieten van de sfeer, ontmoetingen tussendoor, platencollecties uitbreiden aan de merch… (nm)
Waar de eerste dag van Grauzone subliem Belgisch opende, werd dag 2 stevig postpunkerig gestart. En hoe! Dream Wife zette in november Sonic City al in lichterlaaie en in Den Haag moest ook Grauzone eraan geloven op het grote podium. Wie er toen bij was of in Nijmegen in december kreeg een zaligmakende herbeleving van een alles versmachtende zinderende rock-’n-roll punkshow. Een gitaar en bas paringsdans vooraan in de zaal was een variatie op het zotte thema. Gitariste Alice had wel een sterke roadie nodig want het podium viel hoger uit dan ze had gedacht. En het is niet dat ze veel kleren droeg ter bescherming…
Bassiste Bella zal ook nu weer haar kleren in de was mogen steken (podiumkronkelen is de nieuwe kunstvorm) en zangeres Rakel was weer 100% Rakel Mjöll. Innemender kan niet! Haar blik had tegelijk iets verleidelijks én demonisch. Ze wilde nog steeds weten of we even “hot” waren als de band en uitleggen waarom bad bitches niet over vrouwen gaat want elke mens kan een bad bitch zijn. “Have some fucking empathy”, rolde door de zaal en 142 headbangermomenten later wilde Dream Wife de zaal finaal inpakken: “I wanna fuck you up”, klonk nog nooit zo plezant. Dream Wife was alweer een wervelwind van het leuke soort (hv).
In het café maakten we kennis met Mary Bell. Het punkgrunge viertal uit Parijs ontleende haar naam wel degelijk aan de in de jaren ‘60 pas 10-jarige Britse Mary Bell die twee peuters vermoordde. De Franse versie klonk op plaat erg ruig en veelbelovend maar presenteerde het nochtans verrukkelijke Cerbero met eerder wisselend succes. De meeste nummers gingen aan een rotvaart voorbij maar misten hier en daar de urgentie die ze op plaat wel uitstraalden. Denk aan een doorsnede van Blood Red Shoes en Amyl & The Sniffers en ruik de van zweet doordrongen meezingers. De band oogt nieuw maar draait eigenlijk al een tiental jaren mee. Omwille van het feit dat de plaat erg sterk is en ze toch al voldoende live ervaring hebben zijn we nogal kritisch (hv).
We bleven in Paard voor The KVB, maar vooraleer dat Britse duo aantrad, verschenen de organisatoren op het podium. Want op dat ogenblik stond tot enkele weken terug The Soft Moon geprogrammeerd. Het plotse overlijden van frontman Luis Vasquez kwam hard binnen. Bij de fans, maar ook bij het organiserende duo, dat twee maand geleden nog een ontmoeting had met Vasquez in L.A.
Ondanks het feit dat het optreden niet kon doorgaan, waren twee Soft Moon-muzikanten toch aanwezig op dat eigenste moment, op het Paard-hoofdpodium. Samen brachten we hulde aan Vasquez met een minuut stilte. Nooit hoorden we een nokvolle concertzaal zo stil… De heren speelden die avond een dj-set opgedragen aan Luis en hoopten dat iedereen daarvan kon genieten, want dat zou hij zeker ook gewild hebben. Zij wilden alvast Vasquez’ legacy doorgeven. De aanwezigen uit het publiek konden ook een woordje schrijven in een herdenkingsboek, dat aan de vrouw van Luis bezorgd zal worden. Een ontroerend moment, met veel respect en aanzien voor een grote muzikant waar we té vroeg afscheid moesten van nemen. (nm)
The KVB begon dan ook vrij ingetogen aan hun set. Het Londense tweetal – ondertussen verkast naar Manchester – wist met hun eighties geïnspireerde tracks de passende desolate sfeer te scheppen. Nicholas Wood liet haarscherpe gitaarklanken horen, waarop hij zijn donkere vocalen met ruwe kantjes etaleerde. Kat Day liet haar stem ijl en sober melancholisch horen, terwijl het muzikale kader best vaak gevuld werd met een combinatie van psychedelische electro, postpunk en shoegaze.
Het eerste deel van de set klonk vrij gematigd, met de meer recente nummers. Daarna volgden oudere tracks, die het publiek toch meer leken op te zwepen. De herhalingen van elektronische loops brachten velen in een postpunk-dans-trance! We kregen ook hun nieuwste nummer Labyrinths, dat ze hier voor het eerst live brachten. Sterk ritmisch en stevig, werd het goed onthaald.
Van World On Fire, langs het grimmigere Always Then, het bittere Awake, met knappe alarmerende gitaar en emotieloze angstgezangen en doffe beats, tot het popcornsynthy Unbound… Eén voor één kwalitatief en intens! De soberheid in Unité, Never Enough, en volop opgaan in Medication en het aan Luis Vasquez opgedragen Dayzed. (nm)
In de kleine zaal waren ondertussen Lucy Kruger & The Lost Boys aan het werk. We vielen daar binnen op het moment dat ze hun coverversie van I Wanne Be Your Dog (The Stooges) daar ongelofelijk punky en geslaagd neerzetten.
De enkele eigen nummers die we daarna nog konden meepikken, klonken eigenlijk verbluffend. Een heerlijk indierockstemmetje (zelfzeker, maar tegelijk breekbaar), liet een uitdagend muzikale punkhouding, met de nodige sonische vuile details horen! “Hey girl… Let’s talk!!!” Een straf nummer, waardoor wij ons meteen aangesproken voelden. (nm)
Als grote fan van het Maltees-Brightonese kwartet Genn stonden we op tijd klaar op de eerste rij voor de passage in het café van Paard. Hun psychedelische punkrock zagen we al meermaals live en de band lijkt ook na de release van Unum vorige herfst nog te zijn gegroeid. De baslijnen van Leanne klonken nog nooit zo opwindend en wat was het genieten van de gitaarclash met Janelle na het laatste nummer. Het was voordien drie kwartier duimen en vingers aflikken bij wat we gerust als de overtreffende trap van podiumperformance kunnen betitelen. Zangeres en zwoele danseres Leona Farrugia zoog het volk van in de centrale inkomhal de steile trap op om dan in een opwindende draaikolk helemaal tureluur te draaien.
Leona is een unieke frontvrouw van het soort dat eens in de 15 jaar geboren wordt. Ze had de meest veelzijdige stem op Grauzone, de beste moves en werd omringd door de grappigste band. Janelle vertelde over een gesprek met haar ‘s ochtends tijdens de trip van Brighton naar Den Haag waarin gespeculeerd werd over wat een zwangerschap binnen de band zou betekenen voor het viertal. Leanne onderbrak met de hilarische zin: “Would you still love me as a worm?” Drumster Sofia zei dat ze gewoon de beste vriendinnen zijn en dat plezier straalde af van een heerlijke, dampende set zonder ook maar één minder moment. Zeker de finish met het zalige combo Day And Night en Wild West etaleerde het geweldige potentieel van Farrugia en haar vriendinnen. Wat ons betreft was Genn het beste wat dag 2 te bieden had (hv).
We zagen de volgende band die ochtend al vroeg aankomen in hetzelfde hotel waar wij ons kamp opsloegen dit weekend. Beladen met behoorlijk wat gitaarkoffers, want snaren zitten wel sterk verankerd in hun sound. Charismatisch ook. Alsof ze net een podium afstapten, om het volgende op te stappen. Cold Cave stond tien jaar geleden al eens op Grauzone Festival en dat ze verheugd waren er opnieuw te staan, was het eerste dat ze hun publiek lieten weten. We schreven ‘ze’, maar moeten het even over ‘hem’ hebben.
Cold Cave is in theorie een solo-project van frontman Wesley Eisold. Hoewel hij zich altijd al – in de studio of op podia – heeft laten bijstaan door muzikanten, beschouwt hij geen van hen als bandlid. “Sommigen waren zeer de moeite waard en anderen waren buitengewoon waardeloos en ik ben op het punt gekomen dat ik het prettiger vind om dingen alleen te doen”, zei hij ooit in een interview. Dat hij, met zijn lange, smalle gestalte, lange haar, oversized lange zwarte jas en flinke dosis zelfvertrouwen een charismatische indruk maakte is zeker. Maar dat deden hij en zijn band vooral met de set die ze hier in een collage van darkwave, noise en synthpop neerzetten.
Een vuile basintro die deed denken aan Kraftwerks The Robots, werd aangevuld met een dromerige gitaar en synths, de – niet altijd erg toonvaste – donker en krachtige zang, liet horen dat Cold Cave er stond, maar dat er nog wat gewenning nodig was. Eisolds stem was nog niet warm gelopen, de microfoon van de toetsenist piepte en galmde… maar laat ons dat als een valse start beschouwen, want daar was verder – na de eerste track – al niets meer van te merken.
Hoogtepunten van hun show? Zonder twijfel Confetti, waarbij op het scherm vol zwart-witte zonnebloemen geprojecteerd werd, en er van op de eerste rij een echt boeket kleur bracht.
Dat Eisold ook een poëet is, zorgde ervoor dat ook ieder woord, genieten was.
“Look outside
World is exploding
Stay inside
So never knowingTaking cover
With each other
Sleeping off a century of hope.”
Love Come Close greep ons bij ons nekvel, maar ook de woorden “Today’s the day my life is going to change”, waarmee Glory geopend werd als Cold Cave’s hulde aan Vasquez. Met witte paarden galopperend op de backdrop, was het een “celebration of fucking life” – zoals Eisold aangaf – terwijl hij urgent zingt over die nieuwe start. Toen hij ook even de melodica bespeelde, kreeg het nummer een theatrale toets mee.
De begeesterende woorden “I give you one step over the line and then I’m gone! I’m gone!”, weerklonken in People Are Poison. Met haakse ritmes en stevige gitaren. Cold Cave nam ons mee op een opwindende reis door de donkere kracht en ongebreidelde energie die ze neerzetten. Van de rake woorden tot de pulserende ritmes, elk nummer nam ons mee naar een plek waar vrijheid, rebellie en expressie de boventoon voerden. (nm)
We hadden het een paar paragraafjes geleden over het uitmuntende optreden van Genn. Een ‘close call’ toch met de band erna op Paard Small Stage. Afgeladen vol stond deze zaal voor de komst van Drahla. Nieuwe plaat Angeltape moet nog uitkomen maar ondanks de technische issues tussen de nummers door, klonk de hele set doorlopend geweldig. Zangeres en leadgitarist Luciel ‘Lou’ Brown had wat mankementjes met de pedaaltjes en de kabel maar eigenlijk haalde dat de vaart niet echt uit de set. Het Drahla imperium is van een bedwelmende artpostpunk soort en deed vaak denken aan het wilde van Peuk en het onsterfelijke donkerharde van het vroege Cranes.
Deze heerlijke vibe stroomde een set lang doorheen oud en nieuw. Zo klonken de nog onbekende openers Lipsync en Zig-Zag alsof ze 30 jaar of ouder zijn en dat geluid paste naadloos bij ouder werk als Stimulus en Form Of Lux. De nieuwe songs aan het eind, Default Parody en Grief In Phantasia klonken ronduit fenomenaal. Drahla biedt misschien niet de visuele totaalervaring die we van de dames van Genn en Dream Wife overvloedig kregen maar o wat spreken de sterke songs voor zich. Drahla was met voorsprong de coolste band op Grauzone. (hv)
Iets helemaal anders bracht ons naar het Paard Café: de heren van Staatseinde. Het duo speelde een thuismatch in Den Haag. Ze zorgen voor feestjes, met hun opzwepende electro, die aanleunt bij wat we graag ‘botsauto-techno’ noemen. Elementen uit de dark electro en EBM worden vermengd met klassieke techno-elementen en eigenzinnig speelse, vervormde geluiden.
Met repetitieve beats, glitchy synths en onconventionele bleeps en bieps stootten Der Neo en Andy Dufter een chaotisch onvoorspelbaar geluid door het volle café. We kregen nummers uit hun laatst verschenen album, De Nieuwe Golf (2023), zoals Grauw (het moet wel het ideale nummer voor Grauzone zijn) en La Haya (over uitgaan in Den Haag), maar ook hun oudere undergroud hit Ruimtevaart Vooruit mocht uiteraard niet ontbreken. Het nummer dat het sterkst binnenkwam – zowel omwille van de opzwepende sound als de antifascistische boodschap – was ongetwijfeld Blaue Augen. “Of je ogen nu blauw, bruin, groen of zelfs oranje zijn: we zien jullie graag!”, klonk het.
Van vrolijk, energieke tracks tot meer experimenteel grillige nummers, lieten ze hun boodschap horen in een sonische smeltkroes van nostalgie en vernieuwing. (nm)
Even over en weer dan naar The Grey Space Basement voor de donkere en hypnotiserende klanken van Cate Hortl. Dat is het alter ego van de Franse Charlotte Boisselier die haar angstaanjagende darkpop in een dampende club-uitvoering door de kelder liet stromen. Op een paar verduisterde TL-lampen na was de zichtbaarheid in de Basement recht evenredig met de gitzwarte teneur van ook hier erg overtuigende passage. Hybride vormen van EBM en coldwave werden op heel unieke wijze in een uiterst behapbare dansbare set gebracht (hv).
Groot was de ‘mind switch’ in de grote zaal van Paard als de Italianen van Nuovo Testamento present tekenden. Denk aan Sandra’s Maria Magdalena vibes en Tiffany en haar jaren ‘80 succes en je komt al aardig in de buurt van het juiste Top Of The Pops podium. Giacomo Zatti en Andrea Mantione zorgen met keyboard en percussie voor het zalige onsterfelijke popgeluid en de Amerikaanse zangeres Chelsey Crowley was de in van stroboscopisch tot diepblauw variërende belichting dansende popprinses, dartel als een vlinder. Love Lines is de recente plaat die eigenlijk in de woonkamer meer indruk maakte dan het drukke gedoe op het podium. Enthousiasme kan ook té aanstekelijk werken. Best grappig hoe dicht opeen gepakt de zwarte coldwave fans zichtbaar genoten van Chelsey en haar Italianen. Toch even onderstrepen dat dit 35 jaar geleden hitparademuziek was, nu is dat dus underground (hv).
Grauzone is ook af en toe tijdig van podium veranderen. De Small Stage was ook dit jaar weer een locatie waar je maar beter eieren voor je geld koos op de vroegmarkt. Een dikke 20 minuten vóór het Belgische duo Skemer zou spelen was er al geen doorkomen meer aan. Het koppel Kim Peers – Mathieu Vandekerckhove is dan ook ‘amenrazend’ populair. Kim – stijlicoon en dj – zocht deze keer de eerder vaalrode duistere belichting op en leek minder zin te hebben in schijnwerpers. Dat deed niets af van de grandioze klanken die Mathieu uit zijn laptop viste.
Het galmde intrige en het schemerde extase op en vóór het podium. Van bij opener Eyelashes was het publiek in opperste vervoering voor de Koningin Van Onderland op het podium. Maar het was een dancing queen in pure coldwaveglorie en dus toch min of meer Easy To Embrace. Kim zong vol Overgave dat we haar moesten kussen en vermoorden maar die gedachte was toch Out Of Favour hoor. Skemer maakte de favorietenrol waar. Vingers in de neus!
Ireen Amnes had geen tijd om de vingers in de neus te houden want haar desks stonden ver genoeg uiteen om haar vaak met de armen wijd gespreid de zotste technobeats te zien en horen klaarstomen. Rekeninghoudend met de androgyne dansers op het podium achter haar was het schouwspel toch iets om duimen en vingers bij af te likken. Draaien in het midden van de grote zaal rond middernacht heeft altijd iets episch. De Duitse dj is oprichter van het label Under My Feet. Haar roots liggen in experimentele industrial en ze heeft een metal-verleden. Dat verklaart mede de grillige maar opwindende set die ze bracht.
Kimmah was even grillig in de Grey Space Basement maar was in bijna volledige duisternis gehuld. Snelle electro en beenharde beats zijn het handelsmerk van de dj uit Rotterdam met roots in Saigon. Acid en punk liggen verweven in haar ruwe sound. Het was een lange avond en nacht, maar eentje die we toch wilden afronden met Kim Peers Deel 2.
Hoed af voor Kim die gisteren nog op de catwalk stond in New York en 2 uur eerder nog Paard met Skemer in hogere sferen bracht. Haar sexy netkousen en groene pruik werden geruild voor een meer alledaagse outfit wat voorts niet van haar set kon worden gezegd. De techno en EBM was overheersend en maskeerde de postpunk en wave invloeden. Een bewuste keuze op dat moment van de nacht. Kim draaide meedogenloos hard maar breide op die manier wel het felst denkbare slot aan de prachtige tweede Graunacht. En er kwam nog een zondag aan met meer grauw lekkers!
