Na twintig jaar door het leven te zijn gegaan als Limburgs undergroundicoon vraagt Erik Debny maar één ding: luisteren naar de nieuwste plaat van The Shovels. Moet je beslist doen, want The Key telt zestien tracks waar menig muzikant jaloers op zou zijn. 60’s zonder dat het retro wordt, maar vooral dat het blijft klinken als The Shovels. Een uitvoerig gesprek met Erik himself.
Dag Erik. Laten we maar eens terug gaan in de tijd. 1995 bijvoorbeeld, het jaar waarin je besloot om met The Shovels te beginnen. Hoe is de groep in feite ontstaan?
Op woensdag 18 mei 1995 werd ik door een gemeenschappelijke vriend voorgesteld aan Tim Brauns in café Het Front in Hasselt. We zijn diezelfde nacht nog muziek gaan maken in mijn muziekkot in Alken, een metalen garage die vanbinnen geïsoleerd was en waar ik ’s nachts dikwijls muziek maakte. The Shovels zijn pas echt gestart in januari 1996 toen ik mijn eerste Tascam 388 achtsporen-recorder gekocht had en Tim en ik echt met opnemen zijn begonnen, en op het einde van dat jaar zijn Bart en Dave erbij gekomen.
Limburgs, maar de roots van de band waren in feite in Gent te zoeken met Kinky Star Records. Hoe zijn jullie in Gent terechtgekomen?
Ik had al veel langer een band met Gent, verschillende vrienden van mij trokken naar Gent begin jaren negentig dus ik hing daar ook dikwijls rond, ik heb zelfs een tijdje in Gent gewoond, ik heb altijd van die stad gehouden en nu nog als ik er kom voel ik mij er thuis. Hasselt is mijn favoriete stad, maar Gent staat met voorsprong op de tweede plaats!
Erik Debny lijkt wel het hangijzer te zijn van talent. In het verleden hadden we bij The Shovels David Schroyen, Niels Hendrix van Fence en zelfs ene Tim Vanhamel zong op één van je nummers mee. De laatste jaren laat je je omringen door Nele Janssen van Peuk en nu ook Aster. Het is duidelijk dat heel wat muzikanten naar je opkijken. Trots hierop?
Ja, ik waardeer dat enorm dat die mensen mijn nummers goed vinden. De bewondering is wederzijds want die mensen hebben zelf stuk voor stuk enorm veel talent. Het is heel fijn om zo supergemotiveerde en aardige mensen rond mij te hebben die met mij samenwerken om zo goede platen te maken. De vorige drummer Michael Bijnens die op de meeste nummers van The Key heeft gedrumd was ook zo iemand met veel talent die nu helaas andere prioriteiten heeft. Het was moeilijk om hem te vervangen, maar Arne Janssen is ook een geniale drummer (en zanger). Nele en ik zijn een perfect team en Nele is nog het grootste talent van iedereen. Ze heeft zo enorm veel bijgedragen aan The Key en je moet weten dat dit allemaal op drie dagen tijd is opgenomen, haar aandeel is dan ook zeer groot! Niels, Dave en Kim Kang zijn allemaal fantastische muzikanten en heel goede vrienden van mij. Tom Vienne, die onze vaste bassist is, is de beste bassist die ik ooit heb gehad, zowel technisch als filosofisch, en uiteraard is Aster ook een groot talent.
Verschillende mensen maar er is altijd zoiets als een Shovels-sound. Hoe zou je die Shovels-sound zelf omschrijven?
Moeilijk om te pinpointen hoor. Vroeger toen we nog af en toe met een nieuwe plaat op de radio waren zei iemand: “Ik heb The Shovels gehoord op de radio, het was een nummer dat ik niet kende en ze zeiden niet wie het was maar ik hoorde dat jullie het waren.” We hebben een eigen geluid zoals vroeger de meeste bands hun eigen geluid hadden. Het varieert van plaat tot plaat maar wat je ergens altijd wel hoort is het plezier dat erin steekt, ik maak geen depressieve muziek.
Twintig jaar betekent automatisch dat je heel wat personeelswissels hebt gehad. Ook bij The Shovels, klopt het dat Erik Debny de centrale figuur is bij The Shovels en hoe gaat dat praktisch te werk? Zijn dat allemaal jouw songs en is er een soort van groepsplan?
Bij elke plaat is er tot nu toe een groepswissel geweest. Ik stel een band samen, we nemen een plaat op. Die plaat komt uit, iedereen is daar enthousiast over. We beginnen op te treden maar de radio laat het afweten, het succes blijft uit en daardoor valt de band uit elkaar, en dat is nu al bij elke plaat gebeurd. En dan herbegint alles van voor af aan. Ik ben inderdaad de centrale figuur die de songs schrijft en het opnameproces zo goed als altijd dirigeert, ten minste de demo’s toch. Heel in het begin in de jaren negentig schreef ik soms samen met Tim, maar vanaf 2000 schrijf ik alles alleen. Af en toe ook Nele zoals Booberella op Spaced Out In Outer Space. The Key is een project geweest waar ik alles compleet zelf in de hand had. Alles zelf geschreven, opgenomen en gemixt. Meestal begint het dat ik de drummer bel. Die komt dan langs en dan nemen we de begeleiding op, live gitaar en drums en als Tom erbij is ook live de bas. En daarna zing ik de boel in en werk ik stapsgewijs alles af. Daar The Key met acht sporen is opgenomen waren de mogelijkheden redelijk beperkt, maar het resultaat is toch een gevarieerde interessante plaat, mijn beste ooit.
De band is duidelijk geïnspireerd door muziek uit de jaren 60. Deze periode is je grote liefde, vanwaar de fascinatie voor dit tijdperk?
Ik hou van heel veel muziek van de twintigste eeuw tot aan de jaren tachtig, van dan af haat ik bijna alles. Het interessante aan de jaren zestig is dat het algemene klankbeeld, de technologie die daar achter staat. Die was toen op haar hoogtepunt, en dat in combinatie met een heel interessant modefenomeen waarbij haast alles mogelijk was. Ik praat dan vooral over de periode 1964-1969. Je had toen ook bijv. Winchester Cathedral van The New Vaudeville Band, een nummer met een hele sterke jaren twintig sfeer. De muziek was toen zo gevarieerd dat bijna elke song een muziekstijl op zich was. En platenfirma’s namen toen nog volop risico’s, het was niet puur op commerce gericht zoals nu.
Opmerkelijk aan The Shovels is dat het muziek is die 60’s klinkt, maar tegelijkertijd ook zeer eigentijds. Ik heb begrepen dat jullie muziek maken met authentieke instrumenten. Zonder ons te overdonderen met technische gegevens, dragen deze instrumenten bij aan de sound van The Shovels?
Zonder deze apparatuur zouden The Shovels gewoonweg niet kunnen bestaan. Het is niet zozeer dat ik per se een sixties klank wil, het is gewoon zo dat de instrumenten uit die tijd de beste klank hebben en ik wil een zo goed mogelijke klank en doordat we dat soort gerief hebben klinken we uiteraard ook alsof we uit die tijd komen. En daarbij is gelet op alle details. Zo maak ik nooit gebruik van lampenversterkers, uitsluitend transistors omdat die langer meegaan en niet vervangen worden zoals radiolampen. De nieuwe radiolampen klinken slecht en als hetgeen de versterking uitvoert nieuw is, dan is de eigenheid van de oude versterker dood. Ik experimenteer zelfs met oude snaren die ook beter klinken. En de Amerikaanse gitaren uit de jaren zestig zijn fantastisch!
Na je soloplaat, die je opnam met Nele, is er nu de nieuwe van The Shovels. Het betekent ook een nieuwe line-up. Kun je hier wat meer over vertellen?
Ik breng de laatste jaren om de twee jaar een plaat uit. Ik probeer telkens iets anders in de hoop dat dat aan zal slaan, zo heb ik in 2018 de soloplaat Beat The System uitgebracht. Een protestplaat in de stijl van Bob Dylan, eens kijken of ze dat dan wel zouden oppikken, nee dus. Dan ben ik als een gek beginnen werken aan een nieuw project en heb ik alles uit de kan gehaald om samen met Michael, Nele en Tom en nog een handjevol muzikanten zoals Kim Duchateau (Kim Kang) die een geniale synthesizerspeler is, Niels uiteraard en ook Johnny Joris van de J&R Guitar Center die ook een belangrijke bijdrage levert, en Sofie Sticker en Raf Borkelmans en Dave om samen een nieuw meesterwerk te maken waar niemand nog omheen kan. Dat is het ook, maar ik vermoed dat ze het toch weer gaan doodzwijgen, wat ook makkelijker is nu alle aandacht naar dat fucking coronavirus gaat, het zit ons ook nooit eens mee! De nieuwe line-up is er gekomen na de opnames. Aster en Arne zijn nog niet te horen op The Key, maar op de volgende plaat zullen ze alomtegenwoordig zijn. We zijn dus met vieren nu: Tom Vienne op bas, Arne op drums, Aster Froyen op lead gitaar en ik ritme gitaar en we zingen alle vier. Nele blijft een belangrijke gastmuzikante.
Velen zeggen dat The Key de beste plaat is die The Shovels heeft uitgebracht. Wij vinden dat ook, we gaan ervan uit dat jij dat ook vindt?
Ja, ik ben het daar mee eens: The Key is de beste Shovels-plaat. Ik heb alles zelf gemixt waardoor de balans en het stereobeeld naar mijn mening heel goed zitten. Luister eens met koptelefoon, een echte aanrader! En altijd als je luistert, eender hoe of waar het volume hoog zetten! Het is goed gemixt, goed opgenomen (vooral met Sennheiser-micro’s uit de sixties) en het zijn stuk voor stuk, naar mijn mening, heel goeie songs. Ik heb echt iets te vertellen!
Jammer genoeg is The Shovels altijd onder de radar gebleven als het op media-aandacht aankomt, maar je bent onverwoestbaar en je blijft maar doorgaan. Hoe ga je daar mee om?
Ik ben vooral heel kwaad, razend kwaad op de mensen die mij laten stikken. Er zijn er een paar die ons steunen en dat waardeer ik enorm, maar veel mensen bij de media en bij de radio snappen niet wat de bedoeling is. We krijgen altijd heel goeie reviews waarvoor dank, maar de radiozenders draaien ons niet. Maar ik blijf doorgaan, ik geef niet op en ik pas mij dus niet aan! Verwacht niet van mij dat ik techno of rap of hiphop ga maken, ik ben geen muzikale hoer!
Toen ik je onlangs sprak, vertelde me dat je al bezig bent met de opvolger van The Key, klopt dat?
Ja inderdaad, van half oktober tot ergens februari heb ik dertig songs opgenomen. Zes oude waar nog nooit iets mee gebeurd was en 24 nieuwe die ik vers geschreven heb. Daar zijn ook weer hele goede bij. Het werk ligt nu even stil, maar ik wil dit zo snel als mogelijk hervatten we alles.
Laten we het even over The Key zelf hebben. Vanwaar de titel?
De sleutel tot het succes.
Zestien songs van een zeer uiteenlopend allooi, jou kennende zullen er zelfs heel wat songs zijn die uiteindelijk de eindmeet niet hebben gehaald.
Ja, inderdaad. Deze zestien zijn een selectie uit 40-50 opnames waarvan ik de meeste niet eens heb afgewerkt, maar daar zitten ook nog wel nummers tussen die ok zijn waar ik niks mee gedaan heb en die zelfs niet volledig opgenomen zijn, enkel drum, gitaar en zang. Moet ik me ook nog eens mee bezig houden.
Twee opmerkelijke songs op The Key zijn het door Nele gezongen I Said Hello en de bijna atypische Shovels-sound van Rabbits In Headlights dat ingezongen werd door Tom. Schreef jij deze songs met in het achterhoofd dat Nele en Tom ze moesten zingen?
Nee, ik wist niet dat zij die gingen zingen. Nele was van in het begin zot van I Said Hello dus heb ik gezegd “ok, dat wordt uw nummer op de plaat, gij moogt het zingen.” Rabbits In Headlights en Hotter Than Mine heeft Tom ingezongen toen hij wat langer was blijven plakken na een opnamesessie, en dat was zo goed dat het rechtstreeks op de plaat is beland.
Ook opmerkelijk is de hoes. Het ziet er een beetje uit als de Shovels-wereld: naïef, maar tegelijkertijd bevrijdend en wondermooi.
Ja de hoes is getekend door de briljante striptekenaar Kim Duchateau die ook de hoes van Pop Secret heeft getekend en uitgebreid op de plaat te horen is als synthesizerspeler Kim Kang. Niet alleen is The Key de beste plaat, ze heeft ook de mooiste hoes. Het handschrift op de hoes is mijn geschrift.
Ben jij een dagdromer, Erik?
Wat denk je zelf ? Ik ben een daydream believer!
We gaan je ook binnenkort via Luminous Dash op een podium zien in het Gentse. Geef toe, voor je oude heimat, moet je toch iets speciaal in petto hebben, niet?
Dat wordt een goeie show, Gent is altijd heel plezant om te spelen, er hangt een geweldig goeie sfeer altijd.
Wat is je favoriete plaat aller tijden en waarom?
Ik heb er drie: Revolver, Sgt. Pepper’s Lonely Heartclub Band en Magical Mystery Tour van The Beatles. The Beatles werden bij elke plaat die ze uitbrachten sterker en ze hebben dat 14 platen lang volgehouden. Deze drie volgen elkaar op en het is de meest geniale muziek ooit! The Beatles word je ook nooit beu en het zijn The Beatles geweest die mij hebben aangespoord om met muziek te beginnen.
Met wie zou je het niet erg vinden om 8 uur mee in een lift te zitten en wat zou je dan doen?
Ik heb claustrofobie en ik zou in elk geval hard flippen want acht uur is wel heel lang maar als ik moest kiezen: Paul McCartney, ik heb heel wat te bespreken met die gast!
