We proberen te achterhalen hoe de culturele sector het best uit deze crisis kan geraken. Een gesprek met Nathan Ysebaert van Shht.
Dag Nathan, normaal moesten we het vooral over de nieuwe Shht-plaat hebben, maar nu hebben we het over het coronavirus. Voor een muzikant een meer dan bittere pil?
De timing van de release van Noneketanu is heel ongelukkig, maar het is wat het is. Shht proposes, Covid-19 disposes. Deze hele corona-situatie staat boven ons, dat maakt het makkelijker om het te aanvaarden vind ik. Heel veel mensen zien plannen waar ze heel lang naartoe hebben gewerkt in het water vallen. Het is een collectieve schokgolf.
Jullie zijn één van de bands die met een release zaten en dito concerten, en die nu allemaal afgelast zijn. Is dat nefast voor een release?
Ergens is het natuurlijk een first world problem, maar het is toch jammer omdat we hier echt ons hart en onze ziel hebben ingestoken. Gelukkig hebben we al wat pers en promo gehad vóór het album uitkwam. Vooral de annulatie van de release concerten vinden we nu heel jammer. We keken hier al heel lang naar uit, en de Nederlandse concerten die we in februari en maart speelden waren de perfecte voorbereiding. Er zouden ook heel wat mensen aan meewerken, het is nu onzeker of zij allemaal vrij en bereid gaan zijn om mee te doen op de nieuwe data.
De fysieke release hebben we even uitgesteld, de platenwinkels zijn toch gesloten nu. We vragen ons ook af hoe relevant ons album nog zal zijn na de corona-crisis, want dan zal er alweer nieuwe muziek uitkomen die aandacht verdient. Bovendien liggen alle zomerbookings nu zo goed als plat, dus het is ook nog onzeker of we veel festivals zullen spelen met onze nieuwe muziek. Pas over enkele maanden zullen we het echte effect kennen op onze release.
Heb je een idee hoe mensen de artiesten kunnen helpen? Een plaat kopen, maar haalt streaming bijvoorbeeld iets uit?
Op financieel vlak betekent streaming eerlijk gezegd peanuts voor een kleine/middelgrote Belgische band. Het is natuurlijk heel leuk om te zien dat je nieuwe album veel beluisterd wordt, dat vinden we sowieso nog altijd het belangrijkste. Maar als mensen een artiest financieel willen steunen dan doen ze dat volgens mij best door een album of merchandise te kopen op Bandcamp. Vorige vrijdag heeft Bandcamp hun percentage van de opbrengsten gedurende 24 uur aan de artiesten geschonken, wat een heel mooi gebaar is van hen en toont dat hun hart echt bij de artiesten en de muziek ligt. Om de lezer een idee te geven: Bandcamp neemt normaal 15% van de opbrengst, en dan gaat er ook nog eens een kleine transactiekost van af. Op een aankoop van €10 verdienen wij een kleine €8. En ik heb het even snel opgezocht, Spotify betaalt €2,94 per 1000 streams.
Wat je merkt is dat in zo’n tijden enorm veel mensen de DIY-creativiteit aanzwengelen om toch niet bij de pakken te blijven zitten. Dat moet een DIY-band als Shht toch deugd doen?
Jazeker, het is leuk om te zien hoe veel artiesten nu via sociale media livevideo’s starten en zo gratis concerten geven van uit hun woonkamer. Dit is natuurlijk vooral handig voor solo-artiesten. Bij ons ligt zo’n Facebook/Instagram/YouTube live nogal moeilijk omdat dat wil zeggen dat we moeten samenkomen en dat is nu even geen optie. Ik denk ook aan het Gentse collectief Zuid Park, dat gestart is met Quarantaine TV. Zij maken afzonderlijk of via groeps-videochat korte sketches en monteren die dan tot een aflevering van ongeveer 20 minuten. Een aanrader! En zo zijn er ongetwijfeld nog veel interessante initiatieven waarvan ik niet op de hoogte ben. Tips zijn welkom (lacht).
Naast de doden en de ellende is er een positief punt aan deze crisis. Sommigen gaan met elkaar op de vuist voor een rol wc-papier, maar je ziet ook veel solidariteit. Merk je dat als artiest ook?
Jazeker, veel artiesten delen op hun sociale media bijvoorbeeld alle interessante releases van de laatste/komende weken die zij het beluisteren waard vinden. Iedereen probeert elkaar een spreekwoordelijk ‘hart’ onder de spreekwoordelijke ‘riem’ te steken, maar ik kan mij voorstellen dat het voor veel van mijn bevriende muzikanten een heel moeilijke periode is omdat hun inkomen grotendeels afhankelijk is van het livecircuit of van studiowerk. Idem voor alle techniekers trouwens. Deze solidariteit is dus zeker verbindend, maar het maakt de situatie daarom niet makkelijker.
In feite, kan dat solidarisme tot iets leiden wat de bands in de toekomst sterker maakt?
Daar hoop ik wel op! We worden zelfs vriendjes met Hypochristmutreefuzz, wie had dat ooit kunnen denken? Alle ‘gekheid’ op het spreekwoordelijke ‘stokje’. Maar serieus, ik heb het gevoel dat er ook al veel solidariteit was voor deze crisis hoor. Of toch in mijn omgeving. Door de emmer ellende die we collectief over ons heen krijgen wordt deze solidariteit natuurlijk meer uitgesproken.
De cultuursector trekt aan de alarmbel. Lukt het zonder overheidsgeld denk je?
Neen. Het is ook de taak van een overheid om een vangnet te vormen in zo’n situaties. De verliezen zijn enorm en veel mensen die werkzaam zijn in de culturele sector gaan misschien hun job verliezen. Zelfstandige muzikanten kunnen geen kant op en moeten zichzelf behelpen. Lees even de uiteenzetting van State of the Arts en hun eisen aan onze overheid via deze link. Je kan bij hen ook getuigen over je situatie om hun betoog kracht bij te zetten.
Zijn er buiten hulpfondsen andere mogelijkheden denk je?
Ik vrees dat op financieel vlak de meesten op zichzelf aangewezen zijn zolang er geen overheidssteun komt. Vi.be houdt trouwens een blog bij over alle ontwikkelingen en mogelijkheden in de muzieksector i.v.m. Covid-19, lijkt me wel interessant om een beetje te volgen. Klik hier.
Er is een roep van Belgische bands om hun meer aandacht te schenken nu de crisis groot is. Ga je daar mee akkoord of maak je de muziek daar enger mee door ze in landsgrenzen op te delen?
Ja, dit lijkt mij zeker een goeie zaak. Een zeker chauvinisme lijkt me wel op zijn plaats na zo’n crisis. Er zullen heel wat zomerfestivals geschrapt worden, over heel Europa. Er wordt verwacht dat heel wat grote, buitenlandse headliners hun volledige tour zullen schrappen, waardoor de festivals die wel nog doorgaan een oplossing zullen moeten bedenken. Dan denk en hoop ik dat Belgische acts hier een antwoord kunnen bieden.
Een boodschap aan de mens, Nathan?
Check de Wim Hof Method! De routine van ademhalingsoefeningen, lichamelijke inspanning/focus en koude douches zijn best fijn tijdens zo’n quarantaine en je krikt er je immuunsysteem mee omhoog.
Wat is het eerste wat je gaat doen als de lockdown voorbij is?
Mezelf wassen.