De 33-jarige Dorian Dumont werd geboren in het Franse Montpellier. Van zijn zevende tot zijn achttiende volgde hij lessen klassieke piano en was hij van plan om klassiek pianist te worden. De dingen gaan evenwel niet altijd zoals gepland en met ouder worden nam de interesse in improvisatie en jazz toe. Dorian verliet het veilige pad van de klassieke piano en zocht naar een plek om jazz te leren. Het werd Brussel…
Dorian: “Ik was van plan om één of twee jaar in Brussel te studeren. Ik ben hier ondertussen al veertien jaar en ik denk dat ik hier gewoon zal blijven!” De eerst twee jaar van zijn opleiding volgde hij aan het Franstalige conservatorium, de laatste drie jaar aan het Nederlandstalige. Na zijn studies bleef hij in Brussel plakken. “De muziekscene hier is heel divers met studenten van overal en met boeiende projecten. Belgen zijn er zich van bewust dat de wereld meer is dan België alleen. Ze staan open voor wat er zich afspeelt in de rest van de wereld. Dat heb je minder in Frankrijk.”
Dat Dumont open staat voor nieuwe ideeën, merk je ook aan de bands waarin hij speelt. Zo maakt hij deel uit van het geweldige kwartet ECHT! dat elektronische muziek maakt en waarvan de debuutep DOUF in 2019 verscheen. “Ik ontdek graag verschillende soorten muziek. In een band als ECHT! kan ik een deel van mezelf kwijt dat ik niet kwijt kan in de jazzprojecten waar ik deel van uitmaak.” En nu is er het eerste soloproject waarin Dumont aan de slag gaat met het werk van één van zijn grote idolen: Richard David James aka Aphex Twin.
De weg daar naartoe was lang. “Het is niet zo dat ik bij de eerste beluistering viel voor de muziek van Aphex Twin. De videoclips van Chris Cunningham zoals die van Come To Daddy zijn best donker en onheilspellend en eerst had ik toch wat reservaties. Later ontdekte ik dat Aphex Twin veel meer gedaan heeft en begon ik in te zien wat voor een genie de man eigenlijk is. Ik werd echt verliefd op zijn muziek.”
Dorian begon enkele nummers op papier te zetten in een poging de structuur en de manier waarop de verschillende lijnen in de nummers met mekaar vervlochten zijn, te begrijpen. “Eens ik die fase voorbij was, werd het eigenlijk heel makkelijk om verder te werken op basis van zijn muziek en mijn eigen ideeën erin te verwerken. Ik wilde vooral vermijden dat ik een soort van pure interpretatie van zijn nummers maakte.”
De muziek van Aphex Twin blijkt een stuk rijker en te zijn dan je op het eerste gehoor misschien zou denken. Ze werkte heel inspirerend voor Dorian. “Ik moest mezelf toelaten om vrij te denken en te creëren. Het project After Bach van Brad Mehldau zorgde daarbij voor een soort ‘déclic’. Mehldau werkte rond muziek van Bach. Soms volgt hij de originele muziek vrij getrouw om er dan zijn eigen antwoord tegenover te stellen. Een andere keer maakt hij er van in het begin zijn eigen ding van. Die werkwijze heb ik ook gevolgd bij mijn interpretatie van Aphex Twin. Sommige nummers zijn gewoon niet speelbaar op piano maar gaven me wel de mogelijkheid om ze mij helemaal eigen te maken. Heel leuk om te doen.”
APHEXionS is een muzikale liefdesbrief aan Aphex Twin maar wel één waarin de persoonlijkheid van Dumont duidelijk aanwezig is. “Ik heb geen rekening gehouden met de mening van de fans van Aphex Twin en het album is ook niet voor hen bedoeld. Natuurlijk mogen zij naar mijn plaat luisteren, maar het blijft toch vooral mijn album waarin ik mijn standpunt laat horen.” Het was trouwens eerst helemaal niet de bedoeling om een album te maken. Pas nadat Dumont heel wat nummers had omgezet in partituur en er zijn eigen versie van maakte, ontstond het idee om ze samen te brengen in een album.
Soms gaan die versies helemaal een andere richting uit dan het origineel. “Neem bijvoorbeeld het nummer Alberto Balsalm dat ik een soort van bluesy interpretatie meegaf, terwijl dat zeker niet de bedoeling was in het origineel. Soms was ik zelf ook verrast over die, op het eerste gezicht, onverwachte wendingen.
Het lijkt mij fantastisch om die nummers voor een levend publiek te spelen en dan, op het moment zelf, te beslissen welke richting ik ermee zal uitgaan. Die vrijheid, die zo typisch is voor jazz muziek, staat lijnrecht tegenover de rigiditeit van de elektronische muziek en die tegenstelling maakt het heel interessant en ook plezierig om mee te spelen.”
Als je elektronische muziek begint uit te kleden, dan blijft er dikwijls een heel mager, minimalistisch skelet over. “Ik hou wel van dat soort muziek. Als je Aphex Twin op piano speelt dan hou je inderdaad soms vrij minimalistische stukken over. Vaak zijn dat ook de stukken waarin het ritme primeert. Op dat soort nummers vertrek ik graag vanuit dat ritmische aspect. Toch werkte ik niet met een soort recept of zo. Ik benaderde elke melodie apart. Soms maakte ik zelfs twee verschillende versies van eenzelfde nummer zoals bij XTAL.”
Nogal wat Aphex Twin-nummers zijn heel cyclisch opgebouwd. Melodielijnen worden herhaald en evolueren heel langzaam, soms bijna onmerkbaar. Dat soort nummers omzetten naar de beperkingen van de piano en zonder externe effecten, is geen sinecure. “Ik gebruikte technieken als crescendo en decrescendo en voerde hier en daar harmonische wijzigingen door die niet voorkomen in het origineel. Een andere keer hield ik een bepaalde melodielijn strikt aan, als een soort van mantra, en zette daar een tegenmelodie tegenover. Ik zie het als een soort spel waarbij ik verschillende methodes ter beschikking heb om een nummer aan te pakken. Bij elk nummer kies ik één bepaalde techniek en daar speel ik dan mee. Even heb ik getwijfeld of ik met effecten en samples zou werken maar ik besloot om dat niet te doen. Het is net vanuit de beperking van het instrument dat je soms tot de interessantste resultaten komt. Ook zou ik dan waarschijnlijk dichter in de buurt komen van de originele tracks, en dat was niet de bedoeling.”
Je kan APHEXionS op twee manieren benaderen. Ofwel beluister je het als een apart werk dat losstaat van de originele nummers, of je legt het origineel en de interpretatie van Dorian naast mekaar en begint te vergelijken. “Beide manieren zijn boeiend denk ik. Er zijn mensen die de muziek van Aphex Twin door en door kennen, de kans is groot dat zij niet zo vaak luisteren naar een piano-solo album. Voor hen is het interessant om mijn interpretatie van die nummers te horen, misschien zullen ze dan zelf ook eens anders naar die nummers luisteren. Aan de andere kant hebben heel wat jazz liefhebbers misschien nog nooit van Aphex Twin gehoord en zet het hen aan om naar zijn muziek te luisteren. Aphex Twin is zoveel meer dan alleen maar rave-muziek. Eens je dieper in zijn werk duikt dan merk je dat de man heel wat paden bewandelt. Neem nu de ep Computer Controlled Acoustic Instruments pt2 waarop hij de computer piano en slagwerk laat spelen. Het resultaat is ongelooflijk en dit is één van de albums waardoor ik verliefd werd op zijn muziek.”
Polynomial-C was de eerste release uit APHEXionS. “Ik koos Polynomial-C als eerste single omdat het een soort synthese geeft van waar ik met het album naartoe wil. Eerst blijf ik vrij dicht bij het origineel maar na een tijdje eigen ik mij het nummer steeds meer toe. Mijn visie komt stilaan naar voren en op het einde ga ik helemaal een andere richting uit. Dat is precies wat ik wil doen met dit album, al gebruik ik niet steeds diezelfde aanpak en kan ik nu ook niet voorspellen hoe ik die nummers live zal brengen.”
Wat de toekomst zal brengen is nog niet helemaal duidelijk. ECHT! blijft sowieso een belangrijke rol spelen. “ECHT! neemt een flink deel van mijn tijd in beslag en ik denk dat de band nog een mooie toekomst tegemoet gaat. Maar ik ben ook bezig met andere projecten. Zo speel ik ook bij Easy Pieces en in een project van Jim Black en Guillaume Vierset waarmee we in december naar buiten zullen komen. Die variatie van te spelen in verschillende projecten heb ik nodig, het maakt me gelukkig.”