Als kind speelde hij met zijn maatjes tussen de grafstenen. Van een Duits oorlogskerkhof, zo de kanten van Ieper, en als er al eens een zerk afbrak tijdens hun spielerei zei niemand daar iets over want het waren Vergeten Doden.
En dat is Willem Vermandere, in 1940 geboren in Lauwe, nooit vergeten. Het gaf hem een roeping die hij opvolgde om in te treden. Pastoor worden. En nu dragen pastoors doorgaans geen kap, maar hij gooide de zijne toch over de haag want de sixties – men sloot grenzen maar dat hielp niet om die tegen te houden – waren aangebroken. En Vermandere besloot meteen maar kunstenaar te worden. In beeld en geluid. Beeld, omdat hij in zijn Westhoek steen zijn handen liet verweren om er beelden uit te houwen. Geluid, omdat hij klarinet speelde en nog wel wat andere dingen, en besloot om zijn regio een register te geven.
Hij debuteerde al in ’68, een jaar dat altijd maar blijft opduiken, maar met zijn derde lp, getiteld naar eigen naam, werd hij anno ’71 beroemd en verder dan in zijn Westhoek maar in heel Vlaanderen. Er stonden dingen op als Piere De Bieste en bovenal Blanche en Zijn Peird. Songs als kronieken van de alledaagse dag in die uithoek van Vlaanderen waar alle sterren bleven stille staan en dat eigenlijk nog steeds doen. Dank daarvoor, sterren.
Eens en ooit in Vlaanderen, altijd in Vlaanderen en dan zeker in de jaren zeventig vol onzekerheid maar wel de zekerheid van parochiecentra. En er waren er veel van, en Vermandere deed ze allemaal aan. Maar echt succes kwam er, als een op ontploffen staande obus in zijn ondergrondse Westhoek, met Lat Mie Maar Lopen, we zijn dan 1981 en het is goed om daar te zijn. Want het was niet goed om er te zijn in 1992 toen hij, nationale feestdag, Bange Blanke Man zong op de Brusselse Grand Place en net niet gelyncht werd door aanhangers van een andere mening. We noemen geen namen, dat zijn ze namelijk niet waard.
Willem Vermandere: hij kerft zijn ziel met de blote hand in de stenen die hij houwt, maakt af en toe nog eens een muziekje en hij leeft nog. Laat hem voortdoen.
